زبان و زبان‌شناسی

پردازش ادراکی استعارۀ زمان در کودکان نابینای مادرزادِ دوزبانۀ کردی ـ فارسی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه زبان و ادبیات انگلیسی‌، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه ایلام.

2 دانشیار زبان‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

3 استادیار، گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه ایلام.

چکیده

برپایۀ نظریۀ استعاره‌های مفهومی لیکاف و جانسون (1999)، افراد زمان را ازطریق حرکت در مکان استعاره‌سازی می‌کنند، زیرا زمان یک توانمندی یا مفهوم ذهنی است که افراد آن را ازطریق تجربیات ملموس و قابل درک، مانند مکان و رویدادهای حرکتی، درک می‌کنند. اهداف پژوهشِ حاضر بررسی و مقایسۀ نقشِ وضعیتِ بینایی و تأثیر جنسیت در درک استعاریِ مفهوم زمان در آزمودنی‌های پژوهش بوده‌اند. با استفاده از آزمون عبارات اشاری، 203 حرکت استعاریِ جهتی برای اشاره به سه زمان گذشته، حال و آینده از حرکات اشاریِ 29 آزمودنی که به دو زبانِ کردیِ ایلامی و فارسی مسلط بودند، در سه گروه کودک بینا، چشم‌بستۀ بینا و نابینای مادرزاد در ردۀ سنی 6-9 سال گردآوری و تحلیل شدند. از این تعداد، درمجموع 191 حرکت، درست درنظر گرفته شدند. یافته‌ها نشان دادند که وضعیت بینایی بر درک استعاریِ افراد از زمان براساس مکان تأثیرگذار است، زیرا آزمودنی‌های نابینا، برخلاف بینایان، که اغلب زمان حال را با اشاره به جهت پایین نشان می‌دادند، الگوی جهتی متغیری را برای اشاره به زمان حال به‌کار می‌بردند. علاوه‌بر آن، بینایان برای نمایشِ زمانِ آینده به جهت جلو اشاره می‌کردند، درحالی‌که نابینایان از هر دو جهتِ جلو و راست برای نمایشِ این زمان استفاده می‌کردند. همچنین، سرعت عملِ یکسانِ آزمودنی‌های مذکر و مؤنث در خرده‌آزمون‌های عبارات اشاریِ مکانی و زمانی نشان داد که جنسیت تأثیر معنی‌داری بر سرعتِ عملکردِ آنان نداشته است (05/0<p).

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Perceptual Processing of Temporal Metaphor in Bilingual Kurdish-Persian Congenitally Blind Children

نویسندگان [English]

  • Elham Sobati 1
  • Shahla Raghibdoust 2
  • Tahereh Afshar 3

1 Department of English Language and Literature, Assistant Professor, Faculty of Humanities, Ilam University, Iran.

2 Department of General Linguistics, Associate Professor, Faculty of Literature and Foreign Languages, Allameh Tabataba&rsquo;i University, Tehran, Iran.

3 Department of English Language and Literature, Assistant Professor, Faculty of Humanities, Ilam University

چکیده [English]

Based on the theory of Lakoff and Johnson's conceptual metaphors (1999), time is metaphorically conceptualized through moving in space. Because time is a mental ability which individuals perceive through tangible and understandable experiences, such as location and motion events. The objectives of the present study were to investigate and compare the role of visual status and the effect of gender in the metaphorical understanding of the time concept in the subjects. Using the deictic pointing test, 203 directional metaphorical gestures to refer to the three past, present, and future tenses of the pointing gestures of 29 subjects who were fluent in both Ilami Kurdish and Persian, in three groups of sighted, blindfolded, and congenital blind children, ages 6-9 years, were collected and analyzed. Of these, a total of 191 motions were considered correct. The findings showed that the state of vision affects the metaphorical understanding of time as space. the blind subjects, unlike the sighted ones who often depicted the present tense by pointing downwards, employed a varied directional pattern to refer to the present. In addition, the sighted pointed to the front to depict the future tense, while the blind used both the front and the right directions to depict this time. Also, the same speed of male and female subjects in doing spatial and temporal deictic pointing subtests demonstrated the insignificance of gender in the subject performance speed (p > 0.05).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Time metaphor processing
  • conceptual metaphor theory
  • congenitally blind children
  • sighted children
  • deictic pointing test
رئیسی، فاطمه، آزیتا افراشی، مریم مقدسین، آمنه حاج‏کرم و شهین نعمت‏زاده (1398). «درک الگوی استعاری زمان در بین دانشجویان رشته‏های پزشکی و پیراپزشکی براساس جنسیت، سن و وضعیت تحصیلی». مجلهٔ علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان. س24، ش4، (پیاپی102)، 56-67.#رئیسی، فاطمه (1398). بررسی مقایسه‏ای استعاره‏های زمان در زبان فارسی: رویکردی شناختی-پیکره‏ای. رسالۀ دکتری، مؤسسهٔ آموزش عالی شناختی، تهران.#مطوری، حسین، الخاص ویسی، بهمن گرجیان و مهران معماری (1399). «خط ذهنی زمان در ایما و اشارات غیرکلامی فارسی‏زبانان ازمنظر استعاره‏های مفهومی لیکاف و جانسون». فصلنامۀ روان‏شناسی شناختی. س۸، ش1، 67-78.#منصوری، بهاره، شهین نعمت‏زاده و آزیتا افراشی (1396). «فراگیری استعاره‏های حرکتی زمان در کودکان فارسی‏زبان». دوفصلنامۀ علمی-پژوهشی زبان‏شناخت. س8، ش2، 137-162.#نصیب ضرابی، فهیمه و محمدرضا پهلوان‏نژاد (1393). «تبلور مفهوم زمان: براساس حرکات استعاری دستان». پژوهش‏های زبانی دانشگاه تهران. س5، ش1، 109-127.#Boers, F. (1999). “When a bodily source domain becomes prominent: the joy of counting metaphors in socio-economic domain”. In Metaphor in cognitive linguistics: Selected papers from the 5th international cognitive linguisitcs conference. R. W. Gibbs, JR. and G. J. Steen (Eds.), Amsterdam: John Benjamins, 47-56.#Boroditsky, L. (2001). “Does language shape thought? English and Mandarin speakers conceptions of time”. Cognitive psychology. 43, 1–22.#Boroditsky, L.; O. Fuhrman & K. McCormick (2011). “Do English and Mandarin speakers think about time differently?”. Cognition. 118(1), 123–129.#Burns, P., et al. (2019). “Time Points: A Gestural Study of the Development of Space–Time Mappings”. Cognitive Science. 43 (12), 1-24.#Casasanto, D., & K. Jasmin (2012). “The hands of time: Temporal gestures in English speakers”. Cognitive Linguistics. 23, 643–674.#Gentner, D., M. Imai & L. Boroditsky (2002). “As time goes by: Evidence for two systems in processing space! Time metaphors”. Language and cognitive processes. Vol. 17 (5), 537-565.#Gibson, J. (1975). “Events are perceivable but time is not”. In The Study of Time II. J. T. Fraser & N. Lawrence (Eds), New York: Springer-Verlag. 295–301.#Iossifova, R. & F. Marmolejo-Ramos (2012). “Spatial and temporal deixis. The role of age and vision in the ontogeny of a child’s spatial and temporal cognition”. Journal of Speech and Language Pathology. 2(2), 75–98.#Iossifova, R. & F. Marmolejo-Ramos (2013). “When the body is time: spatial and temporal deixis in children with visual impairments and sighted children”. Research in Developmental Disabilities. 34, 2173–2184.#Iossifova, R. (2008). The silence. Sofia: LC Romel.#Iverson, J. M., H. L. Tencer., J. Lany, & S.Goldin-Meadow (2000). “The relation between gesture and speech in congenitally blind and sighted language-learners”. Journal of Nonverbal Behavior. 24(2), 105–130.#Knauff, M & E. May (2009). “Mental Imagery, Reasoning, and Blindness”. Quarterly Journal of Experimental Psychology. 59 (1), 161-170.#Lakoff, G. & M. Johnson (1999). Philosophy in the flesh: The embodied mind and its challenge to Western thought. New York: Basic Books.#Lakoff, G. )1993(. The contemporary theory of metaphor. In Metaphor and Thought (2nd ed.). A. Ortony. (ed), Cambridge: Cambridge University Press, 202-251.#Leibniz, G. W. (1981). New Essays on Human Understanding. Edited and translated by Peter Remnant and Jonathan Bennett. Cambridge: Cambridge University Press.#Poirier, A., et al. (2006). “Auditory motion perception activates visual motion areas in early blind subjects”. NeuroImage. 31, 279–285.#Ruggiero, G., F. Ruotolo, & T. Iachini (2009). “The role of vision in egocentric and allocentric spatial frames of reference”. Cognitive Processing. 10(2), 283–285.#Starr, A., & M. Srinivasan (2021). “The future is in front, to the right, or below: Development of spatial representations of time in three dimensions”. Cognition. 210, 104603.#Turner, M. (1987). Death is the mother of beauty: Mind, metaphor, criticism. Chicago: University of Chicago Press.#Vogeley, K. & G. R. Fink (2003). “Neural correlates of the first-person-perspective”. Trends in Cognitive Sciences (TiCS). 7 (1), 38–42.###
زبان و زبان‌شناسی
دوره 16، شماره 31
تیر 1399
صفحه 227-242