تغییرات تلفظی واژگان فارسی هنگام استفاده درگفتار رسمی زبان نوشتاری ترک زبانان تبریز

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

کارشناس ارشد زبان شناسی، مدرس دانشگاه آزاد

چکیده

زبان عنصر اصلی فرهنگ است و چند زبانگی دقیق ترین بازتاب چند فرهنگی است. کشور ما را به اعتباری می توان چند زبانه دانست،  زیرا که در درون مرزهای سیاسی خود اقوام مختلفی را جای داده که هر کدام از آنها همچنان که دارای فرهنگی کم و بیش خاص خوداند، دارای زبان خاص خود به عنوان یکی از عناصر فرهنگی خود نیز به شمار می روند.اقوام مختلف، در عین حال که هر یک از مراحل تاریخ اجتماعی خود را به شکل خاصی پیموده اند، هیچ وقت به حالت انزوا نزیسته اند بلکه در حال ارتباط با اقوام دیگر به سر برده اند. همین مسئله ارتباط اجتناب ناپذیر جوامع بشری، به تنهایی می تواند دلیل کافی برای تأثیر متقابل زبان‌های‌آنان دریکدیگر باشد. به‌این ترتیب، زبان‌درگذرزمان، تحت‌تأثیر زبان همسایه قرار می‌گیرد و دچار تحول و دگرگونی می شود، به طوری که در سیر عادی و طبیعی خود حتی ناگزیر به قبول کلمات بیگانه می‌گردد، منتها اثراین‌قرض‌گیری‌را معمولاً با مجزا ساختن واژه ی مورد نظر از وابستگی های دستوری زبان اصلی و تعدیل و تغییر آن براساس قوانین آوایی خود از بین می برد. بنابراین، کلمه ای که به این شکل وارد زبان می شود با قواعد خاص تطبیق یافته و خللی در استقلال زبان وارد نمی سازد.
بر اساس بررسی انجام یافته، زبان آذری نیز پس از قرض گیری واژه های فارسی به دلایل مختلف )پرکردن خلاء فرهنگی،  اعتبار اجتماعی زبان قرض دهنده و... (تغییراتی را در سطح آوایی به روی واژه وارد کرده است که می توان آن را معلول فرآیندی دانست که طی آن، واژه های قرضی، خود را با ساخت آوایی زبان قرض گیرنده تطبیق می دهند و تلفیق لازم در آنها صورت می گیرد.
در این‌مقاله سعی برآن بوده تا قواعد واجی حاکم بر فرآیندهای واجی که با عمل کردن تعدادی از آنها نمودهای روساختی وام واژه‌ها به دست می‌آید کشف و معرفی شوند. این فرآیند ها )هماهنگی واکه ای، همگونی همخوان ها،  فرآیند مربوط به ساخت هجا، فرآیند درج واکه – تقویت و تضعیف) با قاعده های مختلف، با استفاده از توصیف تغییرات حاصله در مشخصه های واجی و گاهی با استفاده از متغییر های α و ß و قواعد گشتاری بیان شده اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Pronounciation Changes in Persian Words in Formal Tabriz Variety of Turkish (written language)

نویسنده [English]

  • Batool Mahmoodi
چکیده [English]

Language is the main factor of the culture and multilingual is the most pricise reflex of multi culture. Our country can be Known as a multilingual country because it has placed different societies in its political boundries that each has its own particular culture as well as its own particular language as one of culture elements. In spite of the fact  that different societies have passed different steps of their social history but never lived in isolatic speakers of every one of these languages are in contact with neighbours who speak different languages.
Consequently , every body is in a position to learn some of the words used by their neighbours and very frequently people take a linking to some of their neighboures words and take this words over in to their own language. i.e.new words are constantly coming into use. Every language has its own phonological system (its own collection of available speech sound and its own rules for combining these sounds into pronounceable words) the phonological system of persian and Azari are differnet and hence a loan word can be very difficult for speakers to pronounce.So they usually pronounce the loan word as though it were as native word following the ordinary phonological patterns of their language and as a result changing the original pronouncition of the word perhaps greatly. In this research an attempt is made to discover some phonological rules (vowel harmony , consonant assimilation , weakening and strengthening , change in vowels and syllable structure processes) that by using them phonetic representation of loan word is obtained.

به فایل پی دی اف مراجعه شود.

- آرلاتو،  آنتونی (1373 )،  درآمدی بر زبان شناسی تاریخی، ترجمه یحیحی مدرسی،  پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.  
-  بهزادی،  بهزاد( 1369 )، فرهنگ آذربایجانی – فارسی،  انتشارات دنیا.
 -ثمره، یدالله (1378 )،آواشناسی زبان فارسی: آواها و ساخت آوایی هجا،  مرکز نشر دانشگاهی
- حسابگر،  حسن( 1371 )،  نظام آوایی زبان ترکی،  پایان نامه کارشناسی ارشد،  دانشگاه علامه
- شهریار,محمد حسین( 1370  )،  کلیات اشعار ترکی: به انضمام حیدر بابایا سلام،  انتشارات نگاه
- عمید،  حسن (1357)،  فرهنگ فارسی عمید،  امیرکبیر.  
- فرزانه،  محمدعلی ( 1344 )، مبانی دستور زبان آذربایجان: اصوات و کلمات،  انتشارات شمس
- مدرسی،  یحی (1368 )،درآمدی بر جامعه شناسی زبان،  مؤسسه مطالعات و تحقیقات.
- معین،  محمد (1363 )، فرهنگ فارسی،  شش جلد،  امیرکبیر.  
- هادی،  اسمائیل (1379 )، فرهنگ ترکی نوین: تاملاتی در عرصه ریشه شناسی ترکی فارسی،  انتشارات احراز تبریز.
- هایمن،  لاری (1368 )،  نظام آوایی زبان: نظریه و تحلیل، ترجمه یدالله ثمره،  فرهنگ معاصر.
- هیئت،  جواد ( 1379 )، ویژه نامه وارلیق،  تهران.
- یاری،  سیاوش (1374 )، قرض گیری واژگانی زبان ترکی آذری از زبان فارسی و بررسی علل و زمینه های آن،  پایان نامه کارشناسی ارشد،  دانشگاه علامه طباطبایی.  
-kenstowicz, M. and Kisse berth , ch.  (1979) , Generative phonology : Description and theory , Newyork : Academic press.
- Lyons , J. (1968) , Introduction to Theoretical Linguistics ,Cambridge : Cambridge University Press.
- Meillet , A(1926-8) , Linguistique Historique et Linquistique , Generale.  Paris : Champion.
- Salimi , Hosein goli , Generative Phonology of Azerbaijani , Ph.D. dissertation , Florida University , 1976.  
-Trask , R.L. (1996) , Historical Linguistics , Great Britain by J W Arrow Smith Lth , Bristol.
- Yule , G.  (1988) , The Study of Language , Great Britain at the Bath Press , Avon.
-Wein reich , u. (1963) , Language in Contact , The Hague : Mout.