زبان و زبان‌شناسی
جامعه در آینۀ زبان؛ بررسی سِیر خشونت، ادب، غم و شادی در جامعۀ فارسی‌زبان
نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 دانش‌آموختۀ دکتری زبان‌شناسی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران)
2 استاد گروه زبان‌شناسی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران
3 دانش‌آموختۀ دکتری زبان‌شناسی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران
چکیده
زبان پدیده‌ای اجتماعی است. آنچه در جامعه می‌گذرد، در زبان منعکس می‌شود. به همین دلیل، مطالعۀ اجتماعی زبان می‌تواند واقعیت‌هایی را در مورد جامعۀ زبانی نشان دهد. اگر جامعه‌ای خشن، بی‌ادب یا غمگین باشد، در زبان جلوه‌گر می‌شود. با این فرض، مقالۀ حاضر به بررسی سیر سه ویژگی اجتماعی خشونت، ادب، و غم و شادی و بازتاب آن در زبان فارسی در پنج دهۀ گذشته می‌پردازد. دو پرسش اصلی پژوهش این است: آیا جامعۀ فارسی‌زبان در پنج دهۀ گذشته خشن‌تر، بی‌ادب‌تر و غمگین‌تر شده است؟ آیا بین رخدادهای مهم سیاسی و اجتماعی و سیر این تغییرات رابطه‌ای وجود دارد؟ برای یافتن پاسخ این پرسش‌ها پیکره‌ای زبانی از پنج دهۀ گذشته تحلیل شد که شامل فیلم‌های سینمایی، روزنامه‌ها، داستان‌ها، سخنرانی‌های سیاست‌مداران و ترانه‌ها بود. پیکره به پنج دهه تقسیم شد که در هر دهه یک یا چند رخداد مهم سیاسی و اجتماعی در کشور روی داده است: دهۀ پنجاه (انقلاب)، دهۀ شصت (جنگ)، دهۀ هفتاد (سازندگی و اصلاحات)، دهۀ هشتاد (مهرورزی و مسائل انتخابات) و دهۀ نود (اعتدال و تحریم). در این پیکره به‌دنبال یافتن، تحلیل و تعیین فراوانی ابزار زبانی بوده‌ایم که ویژگی‌های مدّ نظر را نشان می‌دهد؛ مانند استعاره‌ها، صفات، صورت‌های خطاب، و دشواژه‌ها. این مطالعه نشان می‌دهد که به‌صورت کلّی جامعۀ فارسی‌زبان حداقل در دو دهۀ گذشته خشن‌تر، بی‌ادب‌تر و غمگین‌تر شده است. همچنین ارتباط مشخصی بین رخدادهای اصلی سیاسی-اجتماعی در هر دهه و میزان افزایش یا کاهش ویژگی‌های مذکور دیده می‌شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Society in the mirror of language; a study of the rate of violence, politeness, sadness and happiness in the Persian-speaking community
نویسندگان [English]
- Fariba Sabouri 1
- Mohammad Rasekhmahand, 2
- Elham Izadi 3
1 Linguistics Department, Faculty of Literature and humanities, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran
2 Linguistics Department, Faculty of Literature and humanities, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran
3 BuAli SIna University
چکیده [English]
Language is a social phenomenon. What happens in society is reflected in language. For this reason, the social study of language can reveal facts about the language community. If a society is violent, rude or sad, it manifests itself in language. With this assumption, the present paper examines the rate of the three social characteristics of violence, politeness, and sadness and happiness and its reflection in the Persian language in the last five decades. The two main questions of the research are: Has the Persian-speaking community become more violent, rude and sad in the last five decades? Is there a connection between important political and social events and the rate of these changes? To answer these questions, a corpus from the past five decades were analysed, including movies, newspapers, stories, speeches by politicians, and songs. The corpus was divided into five decades, in each decade one or more important political and social events took place in the country: the fifties (revolution), the sixties (war), the seventies (construction and reformations), the eighties (kindness and election issues), and the nineties (moderation and sanctions). In this corpus, we have sought to find, analyse and determine the frequency of language tools that show the desired characteristics such as metaphors, adjectives, forms of address, and taboo words. This study shows that generally the Persian-speaking community has become more violent, rude, and sad at least in the last two decades. There is also a clear relationship between the main socio-political events in each decade and the rate of increase or decrease of these characteristics.
کلیدواژه‌ها [English]
- Violence
- politeness
- sadness and happiness
- conceptual metaphor
- cognitive linguistics
)