نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• مهرداد مشکین فام ¹
• مهرداد نغزگوی‌کهن ²

¹ دانش‌آموختۀ دکتری زبان‌شناسی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران

² استاد زبان‌شناسی دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران

چکیده

هدف این پژوهش، بررسی معناهای کاربردی «ساخت‌های نامعین» در زبان فارسی معاصر ازمنظر دستور ساختی است. در فارسی معاصر، ساخت نامعین [(če) (Ɂajab) … [X]NPi=i] معناهای کاربردی ’تأکیدی‘، ’تقدیری‘ و ’تحقیری‘ را رمزگذاری می‌کند. علاوه بر این ساخت، در این دوره از زبان فارسی ساخت‌های نامعین کاربردی [(ye) [X]seni]j با معنای ’تأکیدی‘، [(ye) [X]NPi] با معنای ’تحقیری‘،[ye/yak [X]NPi=i]  با معنای ’تقدیری‘ و[yak [X]APi]  با معنای ’'تأکیدی‘ وجود دارند. نشانه‌های نامعین (=ی (=i)، یه (ye) و یَک (yak)) در نقش‌های کاربردی تکیه‌براند؛ به این معنا که در رمزگذاری معناهای کاربردی ’تأکیدی‘، ’تقدیری‘ و ’تحقیری‘ دارای دیرش بیشتری نسبت به همتای دستوری خود هستند و همچنین ذکر این نکته لازم است که این نشانه‌ها در نقش‌های ’تأکیدی‘ و ’تقدیری‘ نسبت به نقش ’تحقیری‘ دیرش کم‌تری دارند و در رمزگذاری دو نقش اول افزایش شدت انرژی تولیدی تدریجی و در نقش بعدی کاهش انرژی تدریجی قابل مشاهده است. به‌منظور بررسی فارسی معاصر، بخشی از پیکرۀ گفتاری برخط هم‌بام (HAMBAM)، متشکل از یک سخنرانی رسمی به‌مدت 31 دقیقه و چند مصاحبۀ غیررسمی به‌مدت 40 دقیقه و علاوه بر آن دو کتاب انتری که لوطیش مرده بود (چوبک، 1395) و حاجی‌آقا (هدایت، 1330)، به‌عنوان پیکرۀ این پژوهش برگزیده شدند. تحلیل‌های آوایی نشانه‌های «نامعین» موجود در ساخت‌های نامعین کاربردی را در پیکرۀ گفتاری با بهره‌گیری از نرم‌افزار پرَت (praat)  08/0/6 به‌دست داده‌ایم.

کلیدواژه‌ها

• نامعین
• تکیه
• کاربردشناسی
• دستور ساختی
• نقش‌گرایی
• فارسی

عنوان مقاله [English]

pragmatic indefinite constructions in Modern Persian

نویسندگان [English]

• Mehrdad Meshkinfam ¹
• Mehrdad Naghzguy-Kohan ²

¹ Department of Linguistics, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran.

² Department of Linguistics, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran.

چکیده [English]

This paper aims to investigate the pragmatic meanings of indefinite constructions in Modern Persian based on Construction Grammar. In Modern Persian, the pragmatic construction [(če) (Ɂajab)… [X]NPi=i] codifies three pragmatic meanings such as 'emphatic', 'appreciative', and 'diminutive'. Furthermore, the other indefinite constructions conveying pragmatic meanings in this era of Persian are as follows: [(ye) [X]seni]j encoding 'emphatic', [(ye) [X]NPi] conveying 'diminutive', [ye/yak[X]NPi=i] codifying 'appreciative', and [yak[X]APi] reflecting 'emphatic' meaning. Indefinite markers (=i, ye, and yak) in their pragmatic functions are stressed; In other words, in codifying the 'emphatic', 'appreciative', and 'diminutive' pragmatic meanings, they are more durative than their grammatical counterparts; in addition, it should be noted that in conveying 'emphatic' and 'appreciative' meanings, they are less durative than the 'diminutive' one and in the first two meanings a gradual increase in intensity and in the last meaning a gradual decrease in intensity can be observed. In order to investigate Modern Persian, a part of HAMBAM spoken Persian corpus, consisting of a 31-minute formal speech and several 40-minute informal interviews, and two books named Sir. Haji (Hedayat, 1951) and The Baboon whose Buffoon was Dead (Chubak, 2017) were selected as the corpus of the research. Phonetic analyzes of the "indefinite markers" existing in pragmatic indefinite constructions are provided using Praat 6.0.08 software.

کلیدواژه‌ها [English]

• indefinite
• stress
• pragmatics
• Construction Grammar
• functionalism