نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• ایفا شفائی ¹
• سعیدرضا یوسفی ²

¹ دانشجوی پسادکتری پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

² دانش‏آموخته دکتری رشته زبانشناسی همگانی دانشگاه شهیدبهشتی

چکیده

در این مقاله نظام جنسیت در گویش وفسی بررسی شده است. مبنای نظری برگرفته از دیدگاه کوربت (1991) است که طبق آن جنسیت یک نظام خارج از اشتقاق واژگانی و در سطح روابط بین واژگان است و معیار ارزیابی و معین‌کردن تعداد جنس دستوری یا همان طبقات واژگانی در یک زبان، مطابقه است. علاوه بر معین‌نمودنِ تعداد جنس در گویش وفسی، پارامترهای معنایی/ صوری دخیل در تعیین جنسیت واژه‌ها در گویش وفسی نیز بررسی شده است. روش انجام پژوهش به صورت کتابخانه‌ای و میدانی است. نتایج حاصل از این بررسی نشان می‌دهدکه براساس معیار مطابقه تنها دو طبقۀ واژگانی یا جنس دستوری مؤنث و مذکر در این گویش وجود دارد: 1- واژگانی که به واکه فاقد تکیه –æ̀ ختم می‌شود (مؤنث)؛ 2- سایر واژگانی که پایانه آنها –æ̀ فاقد تکیه نیست (مذکر). همچنین وضعیت همزمانی گویش وفسی نشان می‌دهد که تعیین جنسیت واژه‌ها در این گویش مبتنی بر معیاری معنایی ازجمله جنس زیستی مؤنث/ مذکر یا جان‌داری نیست و تنها معیار آوائی مذکور موجب تشکیل طبقۀ مجزائی از اسامی در این گویش است. به این ترتیب، گویش وفسی در ردۀ زبان‌های دارای جنسیت از نوع غیرزیستی قرار دارد که تعیین جنسیت واژه‌ها در آن صوری است، نه معنایی.

کلیدواژه‌ها

• نظام جنسیت
• مطابقه
• طبقه واژگانی
• رده‌شناسی زبان
• دستور وفسی

عنوان مقاله [English]

The Study of Gender System in the Vafsi dialect

نویسندگان [English]

• Ifa Shafayi ¹
• Sayidreza Yusefi ²

¹

²

چکیده [English]

In this article, the gender system in the Vafsi dialect is examined. The theoretical framework is based on the view of Corbett (1991) according to which gender is a system at the level of relations between words (outside lexical derivation). In this view, The criterion for evaluating and determining the number of grammatical genders or word classes in a language is agreement. In addition to determining the number of genders in the Vafsi dialect, the semantic/formal parameters involved in gender assignment have also been studied. The results of this study show that according to the agreement criteria, there are only two word classes or grammatical genders in this dialect feminine and masculine: 1- Words ending in an unstressed vowel –æ̀ (feminine) 2- Other words that end in other vowels and consonant (masculine). Also, the synchronic status of this dialect shows that the gender assignment to the words is not based on a semantic criterion such as biological sex (sex-based) or animacy. Instead, the mentioned phonological criterion forms a separate class of words in this language. Thus, from a typological point of view, the Vafsi dialect has a non-sex-based gender system in which gender assignment to the words is formal, not semantic.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• gender system
• agreement
• word class
• language typology