نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• فریبا صبوری ¹
• محمد راسخ مهند ²
• سالومه غلامی ³

¹ گروه زبان شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

² دانشگاه بوعلی سینا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه زبانشناسی

³ استاد دانشگاه گوته فرانکفورت آلمان

چکیده

نقش اصلی گفتمان‌نما برقراری ارتباط میان کلام و موقعیت گفتمان، یعنی تعامل بین گوینده و شنونده، بیان نگرش گوینده و سازمان‌دهی متن است. مقالۀ حاضر به واکاوی نقش‌های مختلف نقش‌نمای گفتمانیِ «دیه» (در فارسی «دیگر») در گویش همدانی می‌پردازد. برای نیل به این هدف، از حدود ۶ ساعت فایل صوتی و تصویری از پیکرة گویش همدانی استفاده شده است. این نقش‌نما در گویش همدانی بسامد بالایی دارد و چندنقشی است. نتایج حاصل از این بررسی نشان می‌دهد که این گفتمان‌نما در کارکرد بینافردی، نقش‌هایی چون بیان نگرش، تأکید، درخواست تأیید و پاسخ غیرمستقیم (طفره‌رفتن یا ارجاع به دانش مشترک میان گوینده و شنونده) را ایفا می‌کند. و در کارکرد متنی، به حفظ یا دادن نوبت، نشان‌دادن توالی یک رویداد، پایان‌دادن به یک موضوع یا به بیان توضیح، توجیه، تضاد یا نتیجه در رابطه با گزارة پیشین یا بعدی کمک می‌کند. بررسی آهنگ کلام با استفاده از نرم‌افزار Praat، نشان می‌دهد این گفتمان‌نما بسته به نقش‌های متفاوت، الگوی آهنگی متفاوتی دارد.

کلیدواژه‌ها

• دیگر
• گفتمان‌نما
• گویش همدانی
• پیکره
• تحلیل گفتمان

عنوان مقاله [English]

"diye" (digar) in Hamedani dialect;, a multifunctional discourse marker

نویسندگان [English]

• Fariba Sabouri ¹
• mohammad rasekh mahand ²
• Saloumeh Gholami ³

¹ Linguistics Department, Faculty of Literature and humanities, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran

² Bu-Ali Sina University

³ Professor of Minority Languages in the Middle East, Goethe University Frankfurt

چکیده [English]

The main function of discourse markers is to make connections between the discourse and the discourse situation, thus managing the interaction between speaker and listener, expressing the speaker's attitude, and organising the flow of discourse. In this research, different functions of the pragmatic marker diye in the Hamedani dialect were examined. To achieve this goal, around six hours of audio and video files of the Hamedani dialect corpus were used. Diye is a high-frequency pragmatic marker in the Hamedani dialect and has several functions. For example, our results show that this pragmatic marker is used for interpersonal functions such as expression of attitudes, emphasis, and confirmation-seeking, as well as for indirect responses (in order to evade the subject and appeal to shared knowledge between speaker and listener). In terms of textual function, it helps to keep or relinquish the floor, show a sequence of events, or end a topic, or to express an explanation, justification, contradiction, addition, or conclusion in relation to a previous or subsequent proposition. Examining the intonation of diye with Praat software shows that the intonation pattern of this pragmatic marker varies, depending on its particular function.

کلیدواژه‌ها [English]

• pragmatic marker
• Hamedani dialect
• diye
• corpus
• discourse analysis