تداخل زبانی آذری در فارسی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

چکیده

در این پژوهش تداخل زبانی زبان آذری در زبان فارسی را مورد بررسی قرار داده‌ایم. داده‌های تحقیق، با توجه به شرحی دربارة آن در متن مقاله، نشان می‌دهد که در همة سطح‌های زبانی تداخل زبانی صورت می‌گیرد و میزان تداخل زبانی با میزان دانش زبانی گویشوران در زبان هدف ارتباط عکس دارد. بررسی داده‌های پژوهش نشان می‌دهد که زمینه‌های تداخل زبانی بسیار گونه‌گون است که ما در این نوشته از کل داده‌ها، فقط ۲۰۰ جمله و عبارت را در قالب هشت طبقه بسیار رایج بررسی و معرفی کرده‌ایم. این هشت طبقه تداخل زبانی عبارت‌اند از: در حرف اضافه از نوع حذف یا استفاده نابجا از حرف اضافه، در فعل از نوع ترجمة فعل آذری و ترجمة فعل‌های اصطلاحی و تداخل معنایی چند به یک در فعل در کنار معرفی چند فعل پربسامد دخیل در موضوع، در ترجمة لفظ‌به‌لفظ جملة آذری، در وجود لفظ مشترک با معناهای متفاوت در دو زبان، در واژه‌سازی با الگوی زبان مادری، در برگردان اصطلاح‌ها، تداخل زبانی ویژه‌ و نیز تداخل در حضور نظام تصریف و قواعد نحوی زبان اول را معرفی کرده‌ایم و برای هرکدام از این طبقه‌ها نمونه‌هایی را از داده‌های تحقیق آورده‌ایم. با توجه به نتایج این پژوهش به والدین آذری‌زبان که فاقد دانش زبانی کافی در فارسی هستند، پیشنهاد می‌کنیم با فرزندان خود به زبان مادری سخن بگویند که در غیر این صورت فرزندان آنها از امتیاز داشتن زبان مادری محروم می‌شوند و ازسوی دیگر زبانی را از والدین خود می‌آموزند که در اصل فارسی نیست. والدین اجازه دهند فرزندان آنها زبان فارسی را از منابع مطمئن‌تر بیاموزند که درنتیجة آن فرزندان آنها دو زبان را به طور کامل فراخواهند گرفت. شبکه‌های استانی آذری‌زبان صداوسیما می‌توانند ضمن آگاهی از زمینه‌های تداخل متقابل زبانی دو زبان آذری و فارسی، از نتایج این پژوهش در تهیة برنامه و گزارش و خبر بهره‌ ببرند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Linguistic interference of Azeri in Persian

نویسنده [English]

  • Moharram Eslami
Department of Persian Language & Literature, faculty of Humanities, University of Zanjan, Iran
چکیده [English]

This study tries to investigate the linguistic interference of Azeri in Persian. The research data demonstrates that the linguistic interference is at work in all levels of language and the amount of interference has an opposite relation to the depth of the linguistic knowledge of the speakers in the target language. Linguistic interferences are very different in types and only eight classes of them have been studied and introduced in this paper. These linguistic interferences are resulted from deleting or misusing the propositions; translating verbs, phrasal verbs, some specific verbs; word by word translation of the sentences from Azeri into Persian; the segmentally similar, but semantically different words in two languages; word-formation in the framework of Azeri morphology; translating the expressions; some typical interferences; and interferences due to the influence of inflection and syntax of first language. According to the results of this study, Azeri parents are recommended to speak with their children in their mother tongue and let their children to learn Persian from much more reliable sources; otherwise the children will be deprived of having a mother tongue, and in addition, they will speak in a language which is not originally Persian because of the linguistic interferences of their mother language. The results of this study could be used in producing programs and reports and in writing news in provincial radio and television networks.

کلیدواژه‌ها [English]

  • language transfer
  • linguistic interference
  • Azeri
  • Persian
امیریِ مهر، حسن، جمیله اخیانی، محرم اسلامی و امیر مؤمنی (1401). «تداخل زبانی ناخودآگاه پدیده‏ای ناشناخته در شعر خاقانی». پژوهش‏های زبان‏شناسی تطبیقی. در نوبت چاپ.
خاقانی، بدیل بن علی (1391). دیوان خاقانی. تصحیح ضیاءالدین سجادی، تهران: زوار.
سجادی، سیدضیاء‏الدین (1389). فرهنگ لغات و تعبیرات دیوان خاقانی شروانی. 2جلد، چ3، تهران: زوار.
کزازی، میرجلال‏الدین (1391). گزارش دشواری‏های دیوان خاقانی. چ7، تهران: نشر مرکز.