نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

• مهرداد نغزگوی‌کهن

گروه زبان‌شناسی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران.

چکیده

جمع همراهی ناظر بر یک اسم (با مصداق انسانی) به‌همراه یک فرد یا چند فرد دیگر است. جمع همراهی مجموعه‌ای را می‌سازد که اعضای آن همگون نیستند و با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند. این نکتۀ مهم، جمع همراهی را از جمع معمولی متمایز می‌سازد. در زبان‌های جهان جمع همراهی با امکانات ترکیبی و تحلیلیِ مختلفی بیان می‌شود. هدف ما در این مقاله استخراج و توصیف این امکانات در منتخبی از زبان‌های ایرانی است. جمع همراهی بیشتر در زبان گفتار کاربرد دارد و کمتر به زبان نوشتار راه یافته است، بنابراین در متون رسمی کمتر منعکس شده است. به همین دلیل، داده‌های این تحقیق به‌صورت میدانی و ازطریق شبکه‌های اجتماعی با پرسش از گویشوران بومی استخراج شده است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که در زبان‌های ایرانی از شش روش مختلف برای بیان جمع همراهی استفاده می‌شود. در بعضی از زبان‌های ایرانی از دو روش جایگزین یا تکمیلی برای بیان جمع همراهی استفاده شده است و گزینش هریک از دو روش گاهی به خصوصیات ذاتی اسم مورد نظر و گاهی به دیدگاه ارزشی گوینده نسبت به مجموعۀ مورد نظر بستگی دارد.

کلیدواژه‌ها

• جمع
• جمع همراهی
• جان‌داری
• زبان‌های ایرانی

عنوان مقاله [English]

Associative plurals in Iranian Languages

نویسنده [English]

• Mehrdad Naghzguy-Kohan

Department of Linguistics, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran.

چکیده [English]

An Associative plural refers to a construction where a nominal along with a (synthetic or analytic) marker refers to a human referent and other people associated to him/her. Unlike ordinary plurals, the set formed by associated plurals is comprised of some heterogeneous members. The aim of this article is to identify and describe associated plural constructions employed in selected Western Iranian languages. Furthermore, the sources from which the associative markers originate are also indicated. The bulk of the data analyzed in this study come from the spoken varieties while the grammaticalized associative plurals usually belong to the casual and informal speech. The findings of this study indicate that six different strategies are used to express associate plurals in Iranian languages. In some languages two complementary strategies are used with different subset of nominals (proper nouns, or kin terms) in the same language. Still in some others, the usage of the alternative strategies demonstrates some sociolinguistic implications not touched upon in similar studies on associative plurals.

کلیدواژه‌ها [English]

• plural
• associative plural
• animacy
• Iranian languages