واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادبِ فارسی در حوزۀ موسیقی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان و ادبیات فارسی،دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

وظیفۀ خطیرِ تعیینِ معادل و تصمیم‌گیری برای واژه‌های خارجی برعهدۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. بااین‌حال، تحقیقات گسترده و متنوعی در بابِ عملکرد فرهنگستان در حوزه‌های تخصصی صورت نپذیرفته است، در این اثر ۵۲۴ واژه که عملکرد یک دورۀ دوازده ‌سالۀ فرهنگستان در حوزۀ موسیقی بوده، انتخاب شده است تا، با تشخیص روش‌های استفاده‌شدۀ فرهنگستان، دربارۀ چراییِ استفاده از این روش‌ها و روش‌های کلیِ واژه‌گزینی در این حوزه بحث شود. فرهنگستان مجموعاً از ده روش برای واژه‌گزینی استفاده کرده است که به‌ترتیب، تعداد استفاده از هر روش به این شرح است: ۱) گرته‌برداری، ۲) انتخاب معادل از زبان فارسی، ۳) ترکیب، ۴) تجمیع واژه‌های مترادف، ۵) دورگه‌سازی، ۶) اشتقاق، ۷) قرض‌گیری مستقیم، ۸) بسط معنایی، ۹) استفاده از واژگان کهن، ۱۰) ادغام. نتایج تحقیق حاکی از آن است که
 
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Survey of Word Formation Methods of the Academy of Persian Language and Literature in the Field of Music

نویسندگان [English]

  • Sajjad Sadeqvand 1
  • Ghodratollah Taheri 2
1 Department of Persian language and Literature, FFaculty of Language and Humanities, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
2 Shahid Beheshti University
چکیده [English]

The Academy of Persian Language and Literature has been approved and suggested 524 words as equivalents for foreign terms in music field in 12 years (1999-2011). This study surveyed these productions to define the strategies used by The Academy, and discuss reasons. The Academy has generally used 10 strategies: 1.Claque 2.Finding an equivalent from Persian 3.Compounding 4.integration of synonyms (selecting one equivalence for two or more synonyms) 5.Hybridization 6.Derivation 7.Borrowing 8.Extension 9.Forming equivalence with Persian archaic words 10.Blending. Three main strategies of the Academy are: 1. Borrowing 2.Finding equivalents from Persian existent words 3.Foming new Persian words. The fundamental words of the field of Music have been borrowed and these words' compounds and derivatives have been hybridized. Also, a lot of equivalents have been formed by calquing, and there have been equivalents for a few of words in the realm of Iran's Traditional music. These have been The Academy's main approaches

کلیدواژه‌ها [English]

  • Word Formation
  • The Academy of Persian Language and Literature
  • Music
  • Persian Language

مراجع

پرویزی، نسرین (۱۳۸۴). «شاخص‌های معناشناختی واژه‌های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی». مجموعه مقالات دومین هم‌اندیشی واژه‌گزینی و اصطلاح‌شناسی. به‌کوششِ علی کافی، ویرایشِ گلناز افشار وثوقی و آسیه غروری، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، 311-294.
حق‌شناس، علی‌محمد (۱۳۸۰). «واژه‌سازی درون‌متن، یک علاج قطعی». مجموعه مقالات نخستین هم‌اندیشی مسائل واژه‌گزینی و اصطلاح‌شناسی. ویرایشِ شیرین عزیزی مقدم و مژگان غلامی، مرکز نشر دانشگاهی: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، 499-478.
زمردیان، رضا (۱۳۸۴). «فرآیندهای واژه‌سازی در فارسی». مجموعه مقالات دومین هم‌اندیشی واژه‌گزینی و اصطلاح‌شناسی. به‌کوشش علی کافی، ویرایشِ گلناز افشار وثوقی و آسیه غروری، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، 499-490.
سمیعی، احمد (۱۳۸۰). «ترکیب و اشتقاق، دو ابزار واژه‌سازی». مجموعه مقالات نخستین هم‌اندیشی مسائل واژه‌گزینی و اصطلاح‌شناسی. ویرایشِ شیرین عزیزی مقدم و مژگان غلامی، مرکز نشر دانشگاهی: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، 223-213.
شقاقی، ویدا (۱۳۸۰). «اشتقاق در واژه‌گزینی». مجموعه مقالات نخستین هم‌اندیشی مسائل واژه‌گزینی و اصطلاح‌شناسی. ویرایشِ شیرین عزیزی مقدم و مژگان غلامی، مرکز نشر دانشگاهی: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، 283-297.
عباسیان، علی (۱۳۸۴). «حوزه‌های نیاز در واژه‌گزینی». مجموعه مقالات دومین هم‌اندیشی واژه‌گزینی و اصطلاح‌شناسی. به‌کوشش علی کافی، ویرایشِ گلناز افشار وثوقی و آسیه غروری، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، 216-202.
فرهنگ واژه‌های مصوبِ فرهنگستان:۱۳۷۶ تا ۱۳۸۵ (۱۳۸۷). تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
فرهنگ واژه‌های مصوبِ فرهنگستان: دفتر پنجم (۱۳۸۷). تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
فرهنگ واژه‌های مصوبِ فرهنگستان: دفتر ششم. (۱۳۸۸). تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
نعمت‌زاده، شهین (۱۳۸۰). «استدلال در واژه‌گزینی». مجموعه مقالات نخستین هم‌اندیشی مسائل واژه‌گزینی و اصطلاح‌شناسی. ویرایشِ شیرین عزیزی مقدم و مژگان غلامی، مرکز نشر دانشگاهی: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، 25-17.
نعمت‌زاده، شهین (۱۳۸۴). «واژه‌گزینی در زبان اول، واژه‌گزینی در زبان دوم». مجموعه مقالات دومین هم‌اندیشی واژه‌گزینی و اصطلاح‌شناسی. به‌کوشش علی کافی، ویرایشِ گلناز افشار وثوقی و آسیه غروری، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، 243-237.
 
Sager, J. C. (1990). A practical Course in terminology processing. Amsterdam: John Benjamins Publication.
Yule, G. (2010). The study of language (4th ed). Cambridge, UK: Cambridge University Press

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار