نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• علی شیخ آبادی ¹
• یدالله منصوری ²
• علی اصغر رستمی ابوسعیدی ³
• فاطمه کوپا ⁴

¹ دانشجو

² دانشگاه شهید بهشتی- دانشکده ادبیات و علوم انسانی- گروه زبان شناسی

³ رئیس دانشگاه پیام نور

⁴ استاد دانشگاه پیام نور تهران

چکیده

گویش«مُلکی» ازجمله گویش‌های رایج در منطقۀ گافر، پارمونْت و زنگیک از بخش‌های جنوبی بشاگرد است که به «مُلکی‌گال» معروف است. این گویش از گروه گویش‌های بشاگردی و وابسته به خانوادۀ گویش‌های ایرانیِ جنوب غربی است که به‌لحاظ جغرافیایی در نقطۀ مرزیِ خانوادۀ زبانیِ بلوچی واقع شده است؛ به همین جهت، از حیث مختصات زبان‌شناختی، حلقۀ پیوندِ این دو خانوادۀ زبانی محسوب می‌گردد که به‌دلیلِ گسترشِ آموزشِ همگانی و هجوم رسانه‌ای و نفوذ فرهنگ شهری درمعرضِ زوال و نابودی قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر، توصیف دستگاه فعلیِ گویش مُلکیِ رایج در این منطقه است. برای این هدف، مقولات دستوریِ مرتبط با فعل، شامل مقولاتِ واژنحویِ زمان دستوری، نمود، وجه، مطابقه و جهت در این گونۀ زبانی بررسی و توصیف شده‌اند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد دستگاه فعلیِ این گویش از سازوکارهای واژنحویِ مجزا و متنوعی برای نمایش تمایزاتِ مربوط به مقولاتِ پنج‌گانۀ بالا بهره می‌گیرد که از آن جمله می‌توان به تمایز این گویش در کاربردِ واژه‌بست‌های فاعلی، واژه‌بست‌های عامل و کاربردِ ساختِ کُناییِ دوگانه در این گویش اشاره کرد. گردآوریِ داده‌های زبانیِ این گویش به‌شیوۀ مصاحبه (پرسش و پاسخ) و همچنین ضبط گفتار آزاد با پنج تن از گویشوران ساکن در این منطقه است که ازطریق گفت‌وگو با هشت مرد و هشت زن با میانگین سنیِ حدوداً پنجاه‌سالۀ کم/بی‌سواد به‌دست آمده است.

کلیدواژه‌ها

• گویش مُلکی
• ساختواژۀ تصریفی
• دستگاه فعلی
• مقولات واژنحوی

عنوان مقاله [English]

The description of morpho-syntactic verb in the Bashagard dialect

نویسندگان [English]

• aLI Sheikhabadi ¹
• Yadollah Mansouri ²
• Ali Asghar Rostami Abusaeidi ³
• Fateme Koopa ⁴

¹

² linguistics department, Faculty of literary and humanist, Shahid Beheshti University

³ p.nu. university

⁴ p.n.u university

چکیده [English]

The Molki dialect is one of the common dialects in the Gafr, Parmount, and Zangik district of the southern parts of Bashgard, known as Molki gal. This dialect is from the dialect, belonging to the Southwest Iranian dialect family, which is geographically located at the borderline point of the Baluch language family; therefore, in terms of linguistic coordinates, it is the circle of the two linguistic families. Due to the spread of public education and the influx of media and the influence of urban culture, it has been subjected to destruction and destruction. The purpose of the present research is to describe the current system of civilian dialect in this area. For this purpose, the grammatical categories related to the verb, including the vagaries of the time, grammatical, expression, aspect, orientation and direction in this language, have been studied and described. The results of the research indicate that the current device of this dialect uses distinct and variegated vagaries mechanisms for displaying distinctions related to the top five categories, including the distinction of this dialect in the application of the term active block, And the use of dual construct in this dialect. The collection of linguistic data in this dialect is in the form of interviews (questions and answers) as well as free speech recording with five speakers living in this area through dialogue with five men and two women with an average age of about fifty years old / Illiterate

کلیدواژه‌ها [English]

• "Molki dialect"
• "Construct the word"
• "current device"
• "morpho-syntactic categories"