نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• میترا حسینقلیان ¹
• محمد راسخ مهند ²

¹ علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا همدان

² دانشگاه بوعلی سینا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه زبانشناسی

چکیده

در پژوهش حاضر، برای تعریف و دسته‌بندی دقیق‌ انواع صفات فاعلی مشتق، مرکب و مشتق‌مرکب، آنها را در چارچوب نظری سرنمون رده‌شناختی که رویکردی همگانی به مقولات زبانی است، مورد بررسی قرار دادیم. در نظریۀ مذکور، صفات سرنمون و بی‌نشان صفاتی هستند که به طبقۀ معناییِ «ویژگی» تعلق دارند و کنش گزاره‌ای توصیف را انجام می‌دهند و این دسته صفات طبق نشانه‌گذاری ساختاری باید ازلحاظ صورت ساده باشند و بدون افزودن وند یا حضور در ساخت پیچیده بیایند و صفاتی که با یک وند اضافه یا ساخت پیچیده به‌کار روند، نشان‌دار می‌شوند. انواع صفات فاعلی یک‌دست نیستند و رفتارهای مختلفی از جهت داشتن کارکرد صفتی، اسمی یا هردو از خود نشان می‌دهند. پس از بررسیِ انواع صفات فاعلی در این پژوهش، براساسِ دو معیار نشان‌داریِ رده‌شناختی یعنی معیار نشانه‌گذاری ساختاری و بالقوگی رفتاری، غیرسرنمون‌بودن صفات فاعلی را نشان دادیم و وضعیت و جایگاه آنها را روی نقشة معنایی مشخص کردیم. به‌علاوه، درون نقشة معنایی، نمودارهای بالقوگیِ رفتاریِ انواع صفات فاعلی مشتق، مرکب و مشتق‌مرکب به‌طور جداگانه ترسیم و انواع دسته‌های صفات فاعلی درون این نمودارها جای‌گذاری شدند.

کلیدواژه‌ها

• صفت فاعلی
• سرنمون رده‌شناختی
• نشان‌داری و اجزای کلام
• نشانه‌گذاری ساختاری و بالقوگی رفتاری

عنوان مقاله [English]

Revision and classification of different kinds of present participles

نویسندگان [English]

• Mitra Hoseingholian ¹
• Mohammad Rasekh mahand ²

¹ Bu-Ali sina University

² Bu-Ali Sina University

چکیده [English]

In this research, we have had an exact categorization for different kinds of derivational , compound and derivational-compound present participles in the frame of typological prototypes which is a universal approach towards the parts of speech. In this theory, prototypical and with no morphemes adjectives belong to the semantic class of ‘property’ and to ‘modification’ in terms of propositional act constructions. These prototypical adjectives should be simple and without any morphemes on the basis of structural coding of typological prototypes theory. And the adjectives which are not simple and have morphemes, are considered as marked and non- prototypical adjectives. present participles do not act similarly and are not uniform on the basis of behavioral potential. So, they are not in the same level. They are different in terms of their adjectival, nominal functions. By studying present participles in this research, it is shown that they follow the both criterion of typological prototype, and on the basis of these criterion they are non-prototypical adjectives in Persian. In other words, they are unmarked category in terms of both structural coding and behavioral potential. Finally, their position is specified on the semantic map and their behavioral potentials are shown through diagrams

کلیدواژه‌ها [English]

• present participle
• typological prototype
• markedness and parts of speech
• structural coding
• bahavioral potential