واژه‌بست در گویش تنگستانی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه پیام نور

2 دانشجوی دکتری زبان‌شناسی همگانی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر

3 دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت

4 دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر

چکیده

واژه‌بست‌ها واحدهایی زبانی هستند که برخی از ویژگی‌های واژه و برخی از ویژگی‌های تکواژهای وابسته را در خود دارند، از این‌رو مطالعۀ آنها به دو حوزۀ نحو و صرف مرتبط می‌شود. زبان‌شناسان، برای تمایز واژه‌بست‌ها از دیگر واحدهای زبانی، پارامترهایی معرفی کرده‌اند که می‌تواند پایه و اساس شناسایی واژه‌بست‌ها در زبان‌ها و گویش‌ها باشد. بر این اساس، به‌دلیلِ اهمیت واژه‌بست‌ها و نیز اهمیت حفظ و مطالعۀ گویش‌ها، در این پژوهش تلاش شد تا واژه‌بست‌ها در گویش تنگستانی و برپایۀ پارامترهای آیخن‌والد (2003) شناسایی شوند. گویش تنگستانی یکی از گویش‌های ایرانی دستۀ غربی، گروه گویش‌های جنوب غربی رایج در استان فارس است. داده‌های این پژوهش کیفی- توصیفی ازطریقِ گفتگو با افراد سالخوردۀ روستای جمالی، یکی از روستاهای شهرستان تنگستان در استان بوشهر جمع‌آوری شده است. نتایج به‌دست‌آمده از بررسی‌ها نشان می‌دهد که گویش تنگستانی دارای 8 واژه‌بست است که عبارت‌اند از: پی‌بست‌های ضمیری، کسرۀ اضافه، یای نکره، یای تخصیص نکره، پی‌بست معرفه‌ساز (که به‌صورت‌های /u=/، /ku=/ و /oku=/ نمود می‌یابد)، /o=/ مخفف «وُ» /vo/ همپایگی، /ɑ=/ مخفف «ها» تأکید، و /=am,=i,…/ معادل «هستم، هستی و...». همچنین نتایج نشان می‌دهد با توجه به اینکه گویش تنگستانی یک گویش ارگتیو است، پی‌بست‌های ضمیریِ آن با کارکردهای مختلفی چون فاعل، مفعول صریح، مفعول غیرصریح و ملکی ظاهر می‌شوند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Will be added

نویسندگان [English]

  • Zahra Babasalari 1
  • Heidar Yazdanshenas 2
  • Mohammad hossein Sharafzadeh 3
  • Saeed Yazdani 4
1 Payame Noor University
2 Linguistics PHD Student - IAU Booshehr
3 IAU Marvdasht
4 IAU Booshehr
چکیده [English]

Will be added

کلیدواژه‌ها [English]

  • Will be added
حاجیانی، فرخ (1387). «توصیف دستگاه واجی گویش تنگستانی». گویش‌شناسی. ش 7، 106-92.
راسخ‌مهند، محمد (1389). «واژه‌بست‌های فارسی در کنار فعل»، پژوهش‌های زبان‌شناسی، س2، ش2، 85-75.
شریفی، شهلا (1390). «برخی نکات ساخت‌واژی در مورد واژه‌بست‌های ضمیری در گویش کاخکی»، مجله زبان‌شناسی و گویش‌های خراسان. دانشگاه فردوسی. ش 5. 16-1.
شقاقی، ویدا (1374). «واژه‌بست چیست؟ آیا در زبان فارسی چنین مفهومی کاربرد دارد؟»، مجموعه مقاله‌های سومین کنفرانس زبا‌ن‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی و پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،157-141.
غلامیان، رضا (1393). نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن1390 شهرستان تنگستان، بوشهر، معاونت برنامه ریزی استان بوشهر.
واحدی‌لنگرودی، محمدمهدی و شیرین ممسنی (1384). «بررسی پی‌بست‌های ضمیری در گویش دلواری». گویش‌شناسی. ش3، 81-64.
Aikhenvald, A. (2003). "Typological Parameters for the Study of Clitics, with Special Reference to Tariana". Word: A Cross-Linguistic Typology. R. N. W. Dixon & A. Aikhenvald. (eds.), Cambridge: Cambridge University Press, 42-78.
Klavans, J. L. (1982). Some problems in a theory of clitics. Bloomington: Indiana University Linguistics Club.
Klavans, J. L. (1985). "The independence of syntax and phonology in clitization". Language, 61: 95-120.
Wakernagel, J. (1892). "Uber ein Gesetz der Indogermanischen Wortstellung". Indogermanische Forschungen, 1: 333-436.
Zwicky, A. (1977). On clitics. Bloomingtoon: Indiana University Linguistics Club.
Zwicky, A. (1985). "Clitics and Particles". Language, 61: 283- 305.
Zwicky, A. and G. Pullum (1983). "Cliticisation vs. Inflection: English n't", Language, 59: 502- 513.