زبان و زبان‌شناسی

ساختار نحوی محمولِ ثانویه در زبان فارسی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان شناسی دانشگاه رازی

2 دانشگاه رازی

چکیده

برخی از جملات، علاوه بر محمولِ اصلی، حاوی نوعی محمولِ دیگر معروف به محمولِ ثانویه هستند. محمولِ ثانویه وضعیت فاعل یا مفعول را در هنگامِ وقوعِ عملِ فعل یا پس از آن توصیف می‌کند. در این پژوهش تلاش شده است تا با استفاده از شیوة توصیفی-تحلیلی و ازمنظرِ رویکرد کمینه‌گرا برخی مفاهیمِ مرتبط با محمولِ ثانویه در زبان فارسی، ازجمله مقولة نحوی محمول‌های ثانویه و همچنین نحوة اطلاق حالت به گروه تعریف مورد توصیف این محمول‌ها واکاویده شود. در مورد مقولة نحویِ محمولِ ثانویه، با بهره‌گیری از برخی معیارها نشان دادیم که محمولِ ثانویه در زبان فارسی دارای هستة نقشِی محمول و مقولۀ نحویِ گروه محمول است. درخصوصِ حالتِ نحویِ گروه‌های تعریفِ موردِ توصیفِ محمولِ ثانویه نیز، با تکیه بر ملاحظات نظری و شواهد تجربی، استدلال می‌شود که در ساختارِ این جملات، گروهِ محمول در جایگاهِ اداتِ فرافکنِ بیشینة گروه فعلیِ بزرگ قرار داشته و گروه تعریفِ موردِ توصیفِ محمولِ ثانویه برای بازبینیِ مشخصة حالتِ خود، به اقتضای نوع محمولِ ثانویه، از جایگاهِ شاخصِ گروهِ محمول به جایگاهِ شاخصِ گروهِ فعلیِ کوچک یا به‌صورتِ جانبی به شاخصِ گروهِ فعلیِ بزرگ حرکت کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Will be Added

نویسندگان [English]

  • Shokoofeh Hosseini 1
  • Shoja Tafakori Rezayi 2
  • Amer Gheitouri 2

1 Linguisics PHD Student - Razi University

2 Razi University

چکیده [English]

Will be Added

کلیدواژه‌ها [English]

  • Will be Added
چنگیزی، احسان (1397). «نقش‌های معنایی حرف اضافة «از» در زبان فارسی». مطالعات ایرانی. ش 33، 95-75.
چنگیزی، احسان و سپیده عبدالکریمی (1396). «روند دستوری‌شدگیِ حرف اضافة «از» در زبان فارسی». پژوهش‌های زبانی. س8، ش2، 38-21.
خطیب رهبر، خلیل (1367). دستور زبان فارسی: کتاب حروف اضافه و ربط. تهران: سعدی.
رسولی، محمدصادق، منوچهر کوهستانی، امیرسعید مولودی (1393). پیکرۀ نحوی زبان فارسی: پژوهشی بر اساس دستور وابستگی. تهران: دبیرخانه شورای عالی اطلاع‌رسانی.
زاهدی، کیوان و عاطفه محمدی زیارتی (1390). «شبکۀ معناییِ حرفِ اضافۀ فارسیِ «از» در چارچوب معنی‌شناسی شناختی». تازه های علوم شناختی. ش49، 80-67.
گلفام، ارسلان، مصطفی عاصی، فردوس آقاگل‌زاده و فاطمه یوسفی‌راد (1388). «بررسی حرف اضافۀ (از) در چارچوب معناشناسی شناختی و مقایسۀ آن با رویکرد سنتی». زبان و زبان‌شناسی. س5،ش10، 80-69.
میرزائی، آزاده و امیرسعید مولودی (1393). «نخستین پیکرۀ نقش‌های معنایی زبان فارسی». علم زبان. س2، ش3، 48-29.
همایونفرخ، عبدالرحیم (1364). دستور جامع زبان فارسی. تهران: انتشارات علمی.
 
Erteschik-Shir, N. (2007). Information structure: The syntax-discourse interface (Vol. 3). Oxford University Press.
Kipper K. et al. (2006). "Extending VerbNet with Novel Verb Classes". Fifth International Conference on Language Resources and Evaluation.Genoa, Italy.
Kipper, K., T. D. Hoa, & M. Palmer (2000). "Class-Based Construction of a Verb Lexicon". AAAI/IAAI, 691–69
Levin, B. (1993). Verb Semantic Classes: a Preliminary Investigation. Chicago University Press.
Mirzaei, A. & A. Moloodi (2016). "Persian proposition Bank". Proceedings of the 10th International Language Resources and Evaluation. Portorož (Slovenia), 3828-3835.
Rasooli, M.‎ S.‎, et al.‎ (2011)‎.‎ "A Syntactic Valency Lexicon for Persian Verbs: The First Steps towards Persian Dependency Treebank".‎ 5th Language & Technology Conference (LTC): Human Language Technologies as a Challenge for Computer Science and Linguistics. Poznań, Poland, 227–231.
Rasooli, M.‎ S.‎, et al.‎ ‎ (2013)‎.‎ Development of a Persian Syntactic Dependency Treebank.‎ In The 2013 Conference of the North American Chapter of the Association for Computational Linguistics: Human Language Technologies (NAACL HLT), Atlanta, USA.
Saint-Dizier, P. (2006). "Introduction to the syntax and semantics of prepositions". In P. Saint-Dizier (ed.), Syntax and semantics of prepositions. Dordrecht: Springer, 1-25.
Van Valin, R. D., Jr. (2005). Exploring the Syntax–Semantics Interface. Cambridge University Press.
زبان و زبان‌شناسی
دوره 15، شماره 29 - شماره پیاپی 29
خرداد 1398
صفحه 65-84