نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• اکرم دهقان زاده ¹
• محمد رضا احمدخانی ²
• مریم السادات غیاثیان ³
• سید مهدی سمایی ⁴

¹ مدرس دانشگاه پیام نور و دانشگاه علمی - کاربردی

² عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور

³ عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور

⁴ پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ( ایرانداک )

چکیده

یکی از فرآیندهای اصلی مؤثر در بالابردن جایگاه یک زبان، معیارسازی است. فرهنگستان زبان و ادب فارسی به‌عنوان یک نهاد برنامه‌ریزی زبانی، می‌تواند معیارسازی مفاهیم جدید علمی، فنی و تخصصی در حوزه‌های مختلف را در دستور کار خود داشته باشد تا متخصصان رشته‌های علمی بتوانند از زبان بومی خود برای تبادل نظر و دانش فنی بهرۀ کافی ببرند. این پژوهش، ازنظر هدف از نوع پژوهش‌های نظری، چارچوب این تحقیق براساس اینفوترم و روش تحقیق این پژوهش به‌صورت اکتشافی و به‌شیوۀ تحلیل محتوا است که در دو بخش انجام پذیرفته است. در بخش اول پژوهش، واژه‌های مصوب سیزده دفتر (1395-1376) از دیدگاه معیارسازی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج برگرفته از این مرحله نشان می‌دهد که از تعداد کل واژه‌های مصوب (32800)، 1- حدود 18 درصد یه یکدیگر ارجاع داده شده‌اند؛ 2- حدود 4 درصد چندمعنایی بوده‌اند؛ 3- حدود 2 درصد به بیش از یک مدخل واژگانی اشاره داشته‌اند. در بخش دوم پژوهش، روند کار فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ارتباط با معیارسازی فرهنگ‌های تخصصی رشته‌های علمی مورد بررسی قرار گرفته است که داده‌های این بخش بیش از 100 واژه از فرهنگ‌های تخصصی (انگلیسی- فارسی) در 25 رشتۀ علمی است. از بررسی‌های انجام‌گرفته چنین نتیجه‌گیری می‌شود که نابسامانی، وجود تکثر اصطلاحی و مفهومی در فرهنگ‌های تخصصی محرز است و معیارسازی این فرهنگ‌های تخصصی می‌تواند در اولویت کاری فرهنگستان سوم قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

• زبان علم
• معیارسازی
• اینفوترم
• فرهنگستان زبان و ادب فارسی
• جامعه‌شناسی زبان

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of English Equivalents in Persian: Case Study of Approved Terms by the Third Academy from Viewpoint of Standardization

نویسندگان [English]

• akram dehghanzade ¹
• Mohammadreza Ahmadkhani ²
• maryamsadat ghiyasian ³
• Seyed mehdi Samayi ⁴

¹

²

³

⁴

چکیده [English]

Standardization is one of the main processes in promoting a language's position. The Academy of Persian Language and Literature as a language planning institution can standardize its new scientific, technical and specialized terms in different fields in order to enable experts of scientific fields use their native language for exchanging information and technical knowledge. This research is theoretical within the framework of Infoterm and it is exploratory with content analysis methodology which is done in two parts. In first part of the research, the approved terms of Academy of Persian Language and Literature, from first to thirteenth pamphlets (1376-1395), are studied from the viewpoint of standardization. The study of the total of approved terms revealed: 1- about 18% of them are referred to each other, 2- about 4% of them are polysemic, and 3- about 2% of them have more than one lexical entry with different equivalents. In the second part of the research, the activities of the Academy of Persian Language and Literature in relation to the standardization of specialized dictionaries in scientific fields are studied. The primary data include more than 100 words from specialized English–Persian dictionaries in 25 scientific fields. The study showed disorders and multiplicity of terms and concepts in the specialized dictionaries; therefore, the standardization of these dictionaries can be considered as a priority for the Academy of Persian Language and Literature.

کلیدواژه‌ها [English]

• Language of Science
• Standardization
• Infoterm
• Academy of Persian Language and literature
• Sociolinguistics