الگوی انطباق‌های ریشه‌شناختی واژگان و استعاره‌های مفهومی در حوزة عواطف با رویکرد شناختی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

پژوهش حاضر بر این فرض استوار است که مفاهیم عاطفی‌ای که در نگاشت‌های استعاری مشابهت نشان می‌دهند، در حوزة واژگان، در تحولات ریشه‌شناختی نیز مشابهت نشان خواهند داد. برای ارزیابی این مسئله، پایگاه داده‌های زبان فارسی معاصر با کلیدواژه‌های برابری از حوزه‌های مفهومی ترس و خشم  جستجو شد. 899 عبارت استعاری مربوط به مفهوم‌سازی استعاری خشم و 600 عبارت استعاری مربوط به مفهوم‌سازی استعاری ترس به‌دست آمد. با استخراج و مقایسة نام‌نگاشت‌های این دو حوزة عاطفی 17 نام‌نگاشت مشترک به‌دست آمد. سپس داده‌های تحولات ریشه‌شناختی، در بیش از بیست و پنج زبان، در این دو حوزة عاطفی مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که پیوندهای ریشه‌شناختیِ روشنی بین واژه‌های این دو حوزة عاطفی وجود دارد. براساس آنچه گفته شد، می‌توان نتیجه گرفت که استعاره‌های مفهومی و فرایندهای ریشه‌شناختی میان برخی حوزه‌های عاطفی، تابع الگوهای انطباقی هستند. البته، چنین الگوی انطباقی‌ای فقط منحصر به دو حوزة ترس و خشم نیست، بلکه پیش‌بینی می‌شود که بتوان چنین الگوهایی را میان دیگر حوزه‌های عاطفی نیز یافت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Correlation between Conceptual Metaphors and Etymological Patterns of Emotion Concepts with a Cognitive Semantics Approach

نویسنده [English]

  • Azita Afrashi
چکیده [English]

This paper suggests the hypothesis that emotion concepts which show similarity in their metaphorical mappings also reveal etymological interrelations across languages. In order to test this hypothesis, the Persian Linguistic Database was searched with keywords of two lexical fields of anger and fear. Thus 899 metaphorical expressions for anger and 600 ones for fear were found. By comparing the names of the mappings of anger and fear metaphors, we found out that these emotion concepts share 17 similar names of the mappings. The etymological data gathered from more than 25 languages for these fields also confirmed etymological and lexical interrelations. Hence, it can be concluded that there are correlations between conceptual metaphors and etymological and lexical patterns of fear and anger. The results of this research may not be limited to these two emotion concepts; it is suggested that such correlations between metaphorical mappings and etymological and lexical patterns can be found between other emotion concepts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cognitive semantics
  • conceptual metaphor
  • names of the mappings
  • linguistic corpus
  • etymological change

فایل پی دی اف را دریافت نمایید

ابن‌بابویه، محمدبن‌علی (1417). من لایحضره الفقیه. تصحیح علی‌اکبر غفاری، قم: انتشارات جامعۀ مدرسین.
تباری، فاطمه و آزیتا افراشی (1395). «استعاره‌های مفهومی خشم در زبان فارسی: رویکردی شناختی و پیکره‌ای». مجموعه مقالات نخستین همایش ملی خشونت کلامی. به‌کوشش گلرخ سعیدنیا و آزاده میرزایی، تهران: نشر نویسۀ پارسی.
عاصی، مصطفی (1382). «از پیکرۀ زبانی تا زبان‌شناسی پیکره‌ای». مجموعه مقالات پنجمین کنفرانس زبان‌شناسی. دانشگاه علامه طباطبایی.
قوچانی، بیتا، آزیتا افراشی و مصطفی عاصی (1395). «استعاره‌های حوزۀ مفهومی ترس در زبان فارسی: رویکردی شناختی و پیکره‌ای». مجموعه مقالات نخستین همایش ملی معنی‌شناسی شناختی. به‌کوشش آزیتا افراشی، تهران: نشر نویسۀ پارسی.
کلینی، محمدبن‌یعقوب (1365). الکافی. چ.4، تهران: دارالکتب‌الاسلامیه.
Beekes, R. S. P. (2010). Etymological Dictionary of Greek. Leiden-Boston: Brill.
Benedict, R. (1946). The Chrysanthemum and the Sword; Patterns of Japanese Culture. Boston, MA: Houghton Mifflin Company.
Burrow, T., & M. B. Emeneau (1961). Dravidian Etymological Dictionary (DED). Oxford: Clarendon Press.
Chong, P. (2003). Uralic and Altaic etymological lexicon. e-book: www2.4dcomm.com/millenia/uaetym0x.html
Derksen. R. (2008). Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon. Leiden-Boston: Brill.
Diaz-Vera, J. E. (2009). Textual Healing: Studies in Medieval English Medical, Scientific and Technical Texts. Bern: Peter Lang.
Dolgopolsky, A. (2008). Nostratic Dictionary. Cambridge: McDonald Institute for Archeological Research, available in:
http://www.dspace.cam.ac.uk/handle/1810/196512.
Esenova, O. (2011). Metaphorical conceptualization of anger, fear and sadness in English. Doctoral dissertation, Budapest: Eötvös Loránd University.
Fabiszak, M. (2002). “A Semantic Analysis of FEAR, GRIEF and ANGER words in Old English”. A Changing World of Words. Studies in English Historical Lexicography, Lexicology and Semantics. J. Díaz Vera (Ed.), Amsterdam-New York: Rodopi, 255-274.
Geeraerts, D., & H. Cuyckens (2007). “Introducing Cognitive Linguistics”. The Oxford Handbook of Cognitive Linguistics. D. Geeraerts, & H. Cuyckens (eds.), Oxford: Oxford University Press, 3-21.
Ghayoomi, M., S. Momtazi, & M. Bijankhan (2011). “A Study of Corpus Development for Persian”. International Journal on Asian Language Processing. 20 (1), 17-33.
Gibbs, R. (1994). The poetics of mind. Cambridge: Cambridge University Press.
Goddard, C. (2011). Semantic Analysis: A Practical Introduction. Oxford: Oxford University Press.
Grady, J. (1997). Foundations of Meaning: Primary Metaphors and Primary Scenes. Ph.D. dissertation, Berkeley, CA: University of California.
Johnson, M. (1987). The Body in the Mind: The Bodily Basis of Meaning, Imagination and Reason. Chicago: University of Chicago Press.
Johnson, M. (1993). “The narrative context of self and action and Moral Imagination”. Moral Imagination: Implications of Cognitive Science for Ethics. M. Johnson (ed.), Chicago & London: The University of Chicago Press, 150-216.
Kennedy, G. (1998). An Introduction to Corpus Linguistics. London: Longman.
Kövecses, Z. (1986). Metaphors of Anger, Pride and Love (Pragmatics and Beyond VII: 8). Amsterdam and Philadelphia: John Benjamins.
Kövecses, Z. (1988). The Language of Love: The Semantics of Passion in Conversational English. Lewisburg: Bucknell University Press.
Kövecses, Z. (1990). Emotion Concepts. New York: Springer.
Kövecses, Z. (2000). Metaphor and Emotion: Language, Culture, and Body in Human Feeling. Cambridge: Cambridge University Press.
Kövecses, Z. (2010). Metaphor. A Practical introduction. 2nd edition, Oxford: Oxford University Press.
Lakoff, G. (1987). Women, Fire and Dangerous Things. What Categories Reveal about the Mind. Chicago and London: Chicago University Press.
Lakoff, G. (2009). “The Neural Theory of Metaphor”. The Cambridge Handbook of Metaphor and Thought. R. Gibbs (ed.), New York: Cambridge University Press, 17-38.
Lakoff, G., & M. Johnson (1980). Metaphors We Live By. Chicago: University of Chicago Press.
Lakoff, G., & M. Turner (1989). More Than Cool Reason: A Field Guide to Poetic Metaphor. Chicago: University of Chicago Press.
Langacker, R. W. (1987). Foundation of cognitive grammar. Vol.1, Stanford: Stanford University Press.
Langacker, R. W. (1991). Foundation of cognitive grammar. Vol.2, Stanford: Stanford University Press.
Mallory, J. P., & D. Q. Adams (1997). Encyclopedia of Indo-European Culture. London-Chicago: Fitzroy Dearborn Publishers.
Matasovic, R. (2009). Etymological Dictionary of Proto-Celtic. Leiden-Boston: Brill.
McEnry,T., & A. Wilson. (2006). Corpus Linguistics. Uk: Edinburgh University Press.
Meyer, C. F. (2002). English Corpus Linguistics. An introduction. Cambridge: Cambridge University Press.
Nyberg, H. S. (1974). A Manual of Pahlavi. Part II, Wiesbaden: Otto Harrasowitz.
Papalia, D. E., S. W. Old, & R. D. Feldman (2008). Human Development: Psikologi Perkembangan. Edisi Kesmbilan. Jakarta: Kencana.
Pokorny, J. (2007). Proto Indo European Etymological Dictionary. A revisited Edition of Julius Pokorny's Indogermanisches Etymologisches Wörterbuch. Badajoz: Indo European Language Revival Association.
Sirvyde, R. (2006). “Facing Fear: A Corpus-based Approach to Fear Metaphors in English and Lithuanian”. Žmogus ir žodis [Man and the Word]. (3), 81-88.
Soriano, C. (2003). “Some anger metaphors in Spanish and English: A contrastive review”. International Journal of English Studies (IJES). 3(2), 107-122.
Sweetser, E. (1990). From Etymology to Pragmatics: Metaphorical and Cultural Aspects of Semantics Structure. Cambridge: Cambridge University Press.
Turner, M. (1987). Death is the Mother of Beauty: Mind, Metaphor, Criticism. Chicago: University of Chicago Press.
Wilce, J. M. (2009). Language and Emotion. Cambridge: University of Cambridge.
Williams, M. M. (1979). A Sanskrit- English Dictionary. Oxford: Clarendon.
Yu, N. (2009). From body to meaning in culture: Papers on cognitive semantic studies of Chinese. Amsterdam: John Benjamins.