زبان و زبان‌شناسی

تحلیل داستان در نظریۀ جهان‌های متن: مطالعۀ موردیِ وداع اثر جلال آل‌احمد

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

مقالۀ حاضر به تحلیل داستان «وداع»، اثر جلال آل‌احمد، با رویکرد شعرشناسی شناختی می‌پردازد. این تحلیل برمبنای نظریۀ جهان‌های متن (ورث، 1999) صورت می‌پذیرد. جهان‌های متن بازنمودهایی ذهنی‌اند که از جهان گفتمان پدید می‌آیند. چیدمان اصلی جهان متن به‌وسیلۀ عناصرِ جهان‌ساز ایجاد می‌شود و موضوع گفتمان، به‌وسیلۀ گزاره‌های نقشی و پیش‌برنده شکل می‌گیرد. وقتی مرزهای جهان‌ِ متن به‌وجود آمد، لایه‌های مفهومی دیگری قابل شناسایی است که جهان‌های فرعی نام دارند و بر سه نوع‌اند: جهان فرعیِ اشاره‌ای، جهان فرعیِ نگرشی و جهان فرعیِ معرفت‌شناختی. تحلیل داستان «وداع» براساسِ این نظریه نشان داد که هرچند بسط جهان‌های فرعیِ اشاره‌ای و نگرشی در داستان «وداع» بسیار محدود بود، ولی جهان‌های فرعیِ معرفت‌شناختی که لایه‌های معنایی عمیق‌تر‌ی را نشان می‌دهند، در این داستان به‌طورِ گسترده‌ای قابل شناسایی‌اند. این نتیجه نشان‌دهندۀ آن بود که داستان «وداع» متضمن لایه‌های عمیق معناست که به‌وسیلۀ نشانه‌های مشخصِ متنی قابل دستیابی‌اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Text world Analysis of a Short Story: The Case Study of Farewell [Veda'] by Jalal e Al e Ahmad

نویسنده [English]

  • Azita Afrashi

چکیده [English]

 
This paper presents an analysis of a short story named farewell [veda'] from a cognitive poetic perspective. The analysis uses Text Worlds Theory as developed by Paul Werth (1999). Text Worlds are mental representations which spring from the discourse world . World - building elements denote the basic deictic arrangement of the text world and provide some sense of setting. What the text is actually about is composed of function- advancing propositions. Once the boundaries of the text world are established and the discourse is progressing, further conceptual layers may be created. These layers are known as sub worlds, which are of three types; deictic, attitudinal and epistemic sub worlds. The analysis of "Farewell" showed that although the extension of deictic and attitudinal sub worlds were limited, but the epistemic sub worlds extended considerably in this story, which resulted in remotedness and hypotheticality and deep layers of meaning within the text.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cognitive poetics
  • Text World Theory
  • Discourse
  • Text
  • short story

فایل پی دی اف را دریافت نمایید

آل‌احمد، جلال(1389). سه تار. تهران: نشر خرم.
 
Evans, V. & M. Green (2006). Cognitive Linguistics: An Introduction. Edinburgh: Edinburgh University Press.
Fauconnier, G. (1994). Mental Spaces. Cambridge: Cambridge University Press.
Fauconnier, G. (1997). Mapping in Thought and Language. Cambridge: Cambridge University Press.
Fauconnier, G. & E. Sweetser (Eds.). (1996). Spaces, Worlds and Grammar. Chicago: University of Chicago press.
Fauconnier, G. & M. Turner (1994). "Conceptual Projection and Middle Spaces". Department of Cognitive Science Technical Report 9401.University of California, San Diego, 1-39.
Fauconnier, G. & M. Turner (1996). "Blending as a central process of grammar". In Adele Goldberg (Ed.). Conceptual Structure, Discourse, and Language. Stanford: Center for the Study of Language and Information, 113-130.
Fillmore, C. (1982). "Towards a Descriptive Framework for Spatial Deixis". In Jarvella, R. and W. Kelin (Eds.). Speech, Place, and Action: Studies in Deixis and Related Topics. New York: John Wiley and Sons, 31-59.
Fillmore, C. (1985). "Frames and the Semantics of Understanding".Quaderni di Semantica, 6 (2), 222-254.
Gavins, J. (2000). "Absurd tricks with bicycle frames in the text world of The Third Policeman". Nottingham Linguistic Circular, 15, 17-33.
Gavins, J. (2007). Text World Theory: An Introduction. Edinburgh: Edinburgh University Press.
Gavins, J. & G. Steen (2003). Cognitive Poetics in Practice. London: Routledge.
Gibbs, R. W. (1994). The poetics of mind: figurative thought, language and understanding. Cambridge: Cambridge University Press.
Kripke, S. (1972)."Naming and Necessity". In Davidson, D. & G. Harman (eds.).Semantics of Natural Language. Dordrecht: Reidel, 253-355 and addendum 763-769.
Lakoff, G. & M. Johnson (1980). Metaphors We Live By. Chicago: University of Chicago Press.
Lakoff, G. &M. Turner (1989). More than cool reason: A field guide to poetic metaphor. Chicago: University of Chicago Press.
Lewis, D. (1973). Counter factuals. Cambridge: Harvard University Press.
Lewis, D. (1986). On the Plurality of Worlds. Oxford: Blackwell.
Oately, K. (1992). Best laid schemes: The Psychology of Emotions. Cambridge: Cambridge University Press.
Stockwell, P. (2002). Cognitive Poetics: An Introduction. London and New York: Routledge.
Tsur, R. (1992). Toward A Theory of Cognitive Poetics. Amsterdam: North Holland.
Turner, M. (1987).Death Is the Mother of Beauty: Mind, Metaphors, and Criticism. Chicago: University of Chicago Press.
Turner, M. (1996).The Literary Mind. Oxford: Oxford University Press.
Werth, P. (1999). Text Worlds: Representing Conceptual Space in Discourse. London: Longman.
زبان و زبان‌شناسی
دوره 12، شماره 23 - شماره پیاپی 23
خرداد 1395
صفحه 17-38