زبان و زبان‌شناسی

مقایسۀ کنش‌های گفتار در پیامک‌های فارسیِ زنان و مردانِ جوان بر اساس طبقه‌بندیِ سرل

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه پیام نور

2 کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور

چکیده

پیامک، به‌عنوان یکی از جدیدترین و در عین حال پرکاربردترین ابزارهای ارتباطیِ امروز، به‌سرعت در حال نفوذ در فرهنگ رسانه‌ایِ جوامع مختلف است و تحلیلِ متنِ پیامک‌ها، از دیدگاه‌های زبانی و کاربردشناختی، می‌تواند برخی زوایای پنهانِ هویت فرهنگیِ گروه‌های مختلف را برای پژوهشگران آشکار سازد. مقالۀ‌ حاضر به تحلیل کنش‌‌های گفتار، بر اساس دسته‌بندیِ سرل، در 400 پیامک فارسی در دو گروه مساوی از دانشجویانِ زن و مرد بین سنین 17 تا 27 سال می‌پردازد. نتایج نشان داد که هرچند ترتیبِ فراوانیِ انواع کنش‌های گفتار در هر دو گروه تقریباً مشابه است، میزان کاربرد کنش‌های گفتاری عاطفی، اظهاری و تعهدی در زنان بیشتر از مردان بوده است. در مقابل، مردان نیز از کنش ترغیبی بیشتر از زنان استفاده کرده‌اند. اهمیتِ یافته‌ها از این لحاظ است که کاربرد بالاترِ کنش‌های عاطفی و تعهدی در زنان می‌تواند حاکی از نگرش ارزش‌مدار و اخلاق‌محور ایشان در تعاملاتِ رسمیِ اجتماعی، از طریق ابزارهای رسانه‌ای، نظیر پیامک، باشد. همچنین بسامد بالای کنش ترغیبی در پیامک‌های مردان می‌تواند نشانگر نوعی عمل‌گرایی و تبادل خواسته‌ها و توصیه‌ها و اوامر و نواهیِ مبتنی بر نیازهای کاریِ روزمره قلمداد شود. به دلیل ویژگی‌های بافتیِ داده‌های تحقیق، کنش اعلامی در پیامک‌ها مشاهده نشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparison of Speech Acts in Young Men’s and Women’s Persian SMSs Based on Searl’s Classification

نویسندگان [English]

  • Seyed Mohammad Hosseini-Maasoum 1
  • Fatemeh Kahvari 2

1

2

چکیده [English]

As one of the most recent and most frequently used communication media, SMS is rapidly penetrating the media culture of different communities. A linguistic/pragmatic analysis of the messages can reveal the hidden aspects of the cultural identity of different sectors of the society. Based on Searl’s classification of speech acts, the present study analyzed the speech acts in 400 Persian messages exchanged among two equal groups of men and women aging 17 to 27. The results indicated that although the order of speech act frequencies were similar in men and women, the usage rate of expressive, representative and commissive acts was higher in men than in women. In return, men used the directive act more than women did. The significance of the findings lies in the fact that a higher usage of expressive and commissive acts in women can illustrate their value-oriented and ethics-centered approach in formal interactions through SMS. Moreover, a high frequency of commissive acts in men’s SMSs can be a sign of pragmatism in their daily engagements. Due to the contextual features of the research data, declarative acts were not observed in the messages.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Speech Act
  • Searl
  • SMS
  • men
  • women

فایل پی دی اف را دریافت نمایید

باستانی، قادر (1393). «نقش بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در گسترش نظارت همگانی: مطالعۀ موردیِ استفاده از موبایل در شرکت بهره‌برداری راه آهن شهری تهران و حومه (مترو)، برای ارتباط دوسویه با مسافران مترو». مجموعه‌مقالات سازمان بازرسی شهرداری تهران. برگرفته به‌تاریخ مهرماه 1393 از:
http://1888.tehran.ir/Default.aspx?tabid=196&language=fa-IR#77810--2
پهلوان‌نژاد، محمدرضا و لیدا اصطهباناتی (1387). «بررسی کنش‌های گفتار در سخنرانی‌های رؤسای جمهور ایران و آمریکا، شهریور 1385 سازمان ملل». پژوهش‌های زبان‌شناختی در زبان‌های خارجی. دورۀ 11، ش51، 22- 1.
پهلوان‌نژاد، محمدرضا و مهدی رجب زاده (1389). «تحلیل متن‌شناسی زیارت‌نامۀ حضرت امام رضا (ع) برپایۀ نظریۀ کنش گفتار». مطالعات اسلامی- فلسفه و کلام. مشهد. سال چهل‌و‌دوم، شمارۀ پیاپی 2/85، پاییز و زمستان 1389، 54- 37.
حسینی معصوم، سید محمد و عبداله رادمرد (1394). «تأثیر بافت زمانی- مکانی بر تحلیل کنشِ گفتار، مقایسۀ فراوانی انواع کنش‌های گفتار در سوره‌های مکی و مدنی قرآن کریم». جستارهای زبانی. دورۀ 6. ش3 (پیاپی 24). 162- 135.
زرقانی، سید مهدی و الهام اخلاقی (1391) «تحلیل ژانر شطح بر اساس نظریۀ کنش گفتار»، مجلۀ ادبیات عرفانی، بهار و تابستان 1391، س3، ش6. 80- 61.
زندی، بهمن و فاطمه ربانی (1388). «میزان همخوانی زبان پیام کوتاه با زبان فارسی معیار». فصلنامۀ تحقیقات فرهنگی. دورۀ دوم شمارۀ یک بهار 1388، 75- 47.
سرل، جان .آر (1385). افعال گفتاری. مترجم: محمدعلی عبدللهی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
شریفی، لیلا (1389). «پیامک: اسپرانتویی نوین: بررسی ساختاری- محتوایی». پژوهش زبان وادبیات فارسی. شمارۀ 16، بهار 1389، 176- 155.
صفوی، کوروش (1379). درآمدی بر معنی شناسی. چ1. تهران: انتشارات سورۀ مهر.
عسکری متین، سجاد و علی رحیمی (1392). «تحلیل ‌گفتمان حقوقی: واکاوی نقش کارگفت در بافت حقوقی». جستارهای زبانی. دورۀ 4، ش4 (پیاپی 16)، 172- 151.
فضائلی، سیده‌مریم و محمد (1390). «تحلیل خطبۀ پنجاه‌ویکم نهج‌البلاغه بر اساس طبقه‌بندی سرل از کنش‌های گفتاری». مطالعات اسلامی: علوم قرآن و حدیث. مشهد. سال چهل‌وسوم، شمارۀ پیاپی 3/86. بهار و تایستان 1390، 118- 81.
محمودی بختیاری، بهروز و آرزو آدی‌بیک (1389). «تلفن همراه به‌عنوان رسانۀ مکتوب: مطالعه‌ای گفتمانی از متون طنز پیام کوتاه فارسی».  فصلنامه پژوهش زبان و ادبیات فارسی. ش،15 بهار 89.
 
Austin, J. L. (1962). How to Do Things with Words. Oxford: Oxford University Press.
Austin, J. L. (1971). “Performative-Constative”. In John R. Searle (ed.). The Philosophy of Language, 13-22. Oxford: Oxford University Press.
Grice, H. P. (1996). “Meaning”. In A. P. Martinich (ed.). The philosophy of language (3rd ed.), 85-91. New York: Oxford University Press.
Huang, Y. (2006). “Speech Acts”. In Brown, K. & A. Barber & R. J. Stainton (eds.). Concise Encyclopedia of Philosophy of Language and Linguistics. Oxford: Elsevier Ltd.
Levinson, S. C. (1983). Pragmatics. Cambridge: Cambridge University Press.
Martin, R. M. (1987). The Meaning of Language. Cambridge, MA: The MIT Press.
Masaki, Y. (2004). “Critique of J. L. Austin’s Speech Act Theory: Decentralization of the Speaker- Centered Meaning in Communication”. Kyushu Communication Studies. Japan, 2004: 2, 27-43.
Searle, J. R. (1975). “A Taxonomy of illocutionary acts”. Language and Knowledge, 344-369. Minneapolis: University of Minneapolis Press.
Strawson, P. F. (1969). “Intention and Convention in Speech Acts". In K. T. Fann (ed.). Symposium on J. L. Austin, 380-400. New York: Humanities Press.
زبان و زبان‌شناسی
دوره 10، شماره 19 - شماره پیاپی 19
خرداد 1393
صفحه 75-88