برخی فرایندهای واجی در گونة زبانی شیرگاه از گویش مازندرانی

نویسندگان
عالیه کردزعفرانلوکامبوزیا 1
فردوس آقاگل‌زاده 1
علی رضایی 2
1 دانشگاه تربیت‌مدرس
2 کارشناس‌ارشد زبان‌شناسی
چکیده
هدف از نگارش این مقاله بررسی برخی فرایندهای واجی از قبیل همگونی، ناهمگونی، حذف و درج واکه در گونة شیرگاه از گویش مازندرانی است. بررسی فرایندهای واجی نتایج زیر را نشان می‌دهد:
1- در جایگاه مرز هجا با عملکرد فرایند همگونی خوشه‌های همخوانی nd و st به ترتیب به صورتnn  وss  تولید می‌شوند. 2- در حالت التقاء واکه‌ها (e+e) در مرز تکواژها به طوری که تکواژ اول به واکه /e/ ختم شود و دومی تکواژ سوم شخص این گونة زبانی یعنی/e/ به معنی"است" باشد، با عملکرد فرایند ناهمگونی واکه /e/ در تکواژ اول به صورت واکة پسین و افراشته /u/ تولید می‌گردد. 3- حذف همخوان چاکنایی [h] در بافت بین دو واکه موجب فعال شدن فرایند ترخیم می‌شود بطوری که کاهش تعداد هجاها و کوتاه‌تر شدن کلمه را به دنبال دارد. 4- در خوشة همخوانی پایانی در ساخت هجای(C)V به گونه‌ای که یکی از همخوان‌های گرفته و  یکی از همخوان‌های رسا ( lو r) باشد، واکه شوا [Ə] بین دو همخوان درج می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله English

A Number of Phonological Processes in Shirgah Variety of Mazandarani Dialect

نویسندگان English

Aliyeh K.Z.Kambuzia 1
Ferdows Aghagolzadeh 1
Ali Rezaee 2
چکیده English

This paper is an attempt to introduce some active phonological processes in Shirgah variety of Mazandarani dialect.
The main results of the study are as follows:
1.At syllable- boundary position, through the application of (complete) assimilation, consonant clusters -nd and –st are converted to -nn and –ss, respectively.
2.The first vowel of the sequence e+e at morpheme- boundary dissimilates to the  vowel [u]; yielding non- identical u+e sequence.
3.The process of ə- epenthesis breaks up word- final  clusters, where  is an obstruent and  a [+sonorant] consonant.
4.Deletion of glottal consonant [h] in the intervocalic context activates the rule of truncation that deletes the first vowel of the sequence V+V.

به فایل پی دی اف مراجعه شود

باقری، مهری (1375). مقدمات زبان شناسی، تهران: قطره.
حق‌شناس، علی‌محمد (1356). آواشناسی، تهران: آگاه.
خانلری، پرویز (1373). دستور تاریخی زبان فارسی، تهران: توس.
شکری، گیتی (1374). گویش ساری (مازندرانی)، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
کردزعفرانلوکامبوزیا، عالیه (1382). «ساخت اسم‌های تحبیبی در زبان انگلیسی». مجلة زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه سیستان و بلوچستان. ش 1، 130 – 123.
ــــــــــــــــــــــــــــ (1379 ). واج‌شناسی خود واحد و کاربرد آن در فرایندهای واجی زبان فارسی. پایان‌نامة دکتری، دانشگاه تهران (چاپ نشده)
کلباسی، ایران (1364 ). «کوتاه‌کردن نام‌های خاص در زبان فارسی محاوره‌ای». مجلة زبان‌شناسی. س 2، ش3، 51 - 47.
مشکوة‌الدینی، مهدی (1374). ساخت آوایی زبان، مشهد: دانشگاه فردوسی.
مکنزی، دیویدنیل (1379).  فرهنگ کوچک زبان پهلوی. ترجمة مهشید میرفخرایی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی .
هایمن، لاری. ام (1368). نظام آوایی زبان: نظریه و تحلیل. ترجمة یداله ثمره، تهران: فرهنگ معاصر.
Catford, J, (1988). A Practical Introduction to Phonetics.Oxford: Clarendon Press.
Crystal, D. (2003). A Dictionary of Linguistics & Phonetics. Oxford: Blackwell Publishers.
Kenstowicz, M. (1994). Phonology in Generative Grammar.Oxford: Blackwell Publishers.
Odden‚ D .(2005). Introducing Phonology.CambridgeUniversity Press.