زبان و زبان‌شناسی

اشاراتی بر تحلیل ساختاری – محتوایی لیکو، شعر شفاهی بلوچی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی پژوهشکدة زبان‌شناسی، کتیبه‌ها و متون پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری

چکیده

مقالة حاضر به هدف معرفی ویژگی‌های سبکی لیکو، گونه‌ای از شعر شفاهی بلوچی، تدوین شده است. لیکو تک‌بیتی است مقفا و با وزن هجایی که با استناد به یافته‌های پژوهش حاضر از ویژگی‌های سبکی مشخصی به لحاظ نوع واژگان، تشبیهات، سازوکار استعاری غالب، بازنمود نگرش‌های قومی و محتوای واقع‌گرایانة آن برخوردار است. در این پژوهش یکصدو سی و پنج بیت لیکو به ترتیب از کتاب صد لیکو (مؤمنی، 1384)، خبرنامة بلوچستان (Axenov,1990)، منابع اینترنتی و مصاحبه با گویش‌ور بلوچ مکرانی گردآوری شد. آنگاه پنجاه لیکو به طور تصادفی انتخاب و به کمک گویش‌ور بلوچی تصحیح و ترجمه شد. سپس ترجمه‌ها با ترجمه‌های موجود در منابع مذکور مقایسه شد و تصحیحات اعمال گردید و در نهایت با توجه به محدودیت فضای مقاله، بیست ودو بیت لیکو که به لحاظ سبکی و معنایی معرف خوبی برای این مجموعه به شمار می‌آمد و واژگان و محتوای آن در گفتمان دانشگاهی قابل عرضه بود انتخاب شد. نوع واژه‌های به کار رفته در لیکو، تشبیهات و سبک واقع‌گرای آن مهم‌ترین ویژگی‌های این‌گونه از شعر شفاهی به شمار می‌آید. از جمله اشعار گویشی دیگری که به لحاظ ساختار و محتوا شبیه به لیکو به نظر می‌رسد، بیت کردی است. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Structure and Content Analysis of Likoo, In the Baluchi Poetical Folk Art

نویسنده [English]

  • Azita Afrashi

چکیده [English]

The present paper is an attempt to introduce the stylistic features of Likoo, in the Baluchi poetical folk art. Likoo is a one-line syllabic and rhymed poem. Its significance lies in its realistic content and choice of words, the simi lies and the dominant metaphorical features it employs and the ways in which it represents ethnic beliefs. To perform the present research, 135 lines of Likoo were gathered from sad Likoo [hundred Likoos] (Mo’meni,2005), Baluchistan News Letter (Axenov, 1990), online sources and interviews with Mokrani Baluchi speakers. Then 50 Likoos were chosen randomly and their selected lines were corrected and translated into Persian with the assistance of Baluchi speakers. The translations were then compared with the existing translations. Finally, 22 lines of Likoo that were representative of the above mentioned features were analysed.
The structural-content analysis of Likoo showed that the words, similies and the realistic style of Likoo are significant, and that Likoo resembles the Kurdish beyt in structure and content.

به فایل پی دی اف مراجعه کنید

اسماعیل‌پور، ابوالقاسم (1386). سرودهای روشنایی: جستاری در شعر ایران باستان و میانه و سرودهای مانوی، تهران: اسطوره.
الفنباین، یوزف- ماینتس (1383).«بلوچی». راهنمای زبان‌های ایرانی. ج 2: زبان‌های ایرانی نو. ترجمة فارسی زیر نظر حسن رضایی باغ‌بیدی، تهران: ققنوس، 597-577.
پاشایی، ع و احمد شاملو (1384). هایکو: شعر ژاپنی از آغاز تا امروز، تهران: چشمه.
سجودی، فرزان (1378). «درآمدی بر نشانه‌شناسی شعر». مجلة شعر. س 7، تابستان و پاییز، ش 26.
شعور، اسدالله (1386). «لیکو: نالة زار عاشقان بلوچ». http://www.balochistaninfo.blogfa.com/post-34-asp x بلوچستان اینفو.
صفوی، کورش (1380). از زبان‌شناسی به ادبیات. ج 2: شعر، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی.
مؤمنی، منصور (1377). «اشارات». ماهنامة کلک. ش 9 - 7 دورة جدید.
ــــــــــــــــ (1384). صد لیکو: سروده‌های بلوچی، (گردآوری و برگردان)، تهران: نشر مشکی.
نادری، نوید (1386). «معرفی و ترجمة لیکو: شعر شفاهی بلوچ». وازنا، مجلة الکترونیکی شعر.
http://www.vazna.com/article. aspxcid=292  
یادگاری، عبدالحسین (1386). حماسه‌های مردم بلوچ. پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، پژوهشکدة مردم‌شناسی، تهران: افکار.
Axenov, S.(1990). “Liko in the Poetical Folk Art of the Baluch of Turkmenistan”. in Newsletter of Baluchistan Studies. edby A.V.Rossi,Rome, Instituto Italiano per il Medio ed Estremo Oriente (ISMEO). 3-14
Elfenbein, J.(1989). “Balūči”. Enc Iran [voIB 1989, PP.359-360]
Ethnologue http://www.ethnologue.com/show- family. aspsubid=90021
Jahani, C.(1989). Standardization and Orthography in the Baluchi Language. Acta Universitatis Upsaliensis,Studia Iranica Upsaliensia,1.Uppsala.
ــــــــــــ (2001). “Baluchi”. in J.Garry & C.Rubino (eds.), Facts About the Worlds Languages :An Encyclopedia of the World’s Major Languages, Past and Present(pp.59-64).New York/Dublin.
ــــــــــــــ (2003). “The Case System in Iranian Baluchi in a Contact Linguistic Perspective”.In C.Jahani &A.Corn(eds),The Baluch and Their Neighbours.Ethnic and Linguistic Contacts in Baluchistan in Historical and Modern Times(pp.113-132).Wiesbaden.
Leech, G.N. (1969). A Linguistic Guide to English Poetry. NewYork, NewYork Uniu. Press.
Skjaervø, P.O. (2006). “Balochi” in The Encyclopedia of Language and Linguistics, 2nded. Keith Brown.Oxford,Oxford univ. Press.
Sapir, E. (1949). Selected Writings in Language, Culture and Personality. ed and with new Forword by David G.Mandlebaum, epilogue by Dell Hymes. Berkelcy:University ofCA Press.
Tomalin, B and Stempleski, S.(1993). Cultural Awareness.OxfordUniversity Press.
Wierzbicka, A.(1997). Understanding Cultures through their Key Words: English, Russian, Polish, German, and Japanese. NewYork:OxfordUniversity Press.
 

 

 
زبان و زبان‌شناسی
دوره 4، شماره 7 - شماره پیاپی 7
خرداد 1387
صفحه 28-41