نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

• فائزه ارکان

دانشجوی دکتری دانشگاه تهران

چکیده

فرایند انضمام اسم، یکی از زایاترین شیوه‌های واژه‌سازی در زبان‌ها، به‌ویژه در زبان فارسی است. این فرایند بر مبنای انضمام (پیوند) یک هستة اسمی (عمدتاً موضوع درونی فعل) به هستة فعل واژگانی شکل می‌گیرد و  برون‌داد آن یک فعل انضمامی عمدتاً لازم (و بعضاً متعدی) است که ساختار موضوعی‌اش در درون فعل مرکب ارضا شده است. این برون‌داد، خود می‌تواند پایه‌ای برای اشتقاق‌های دیگر باشد. معمولاً فرایند انضمام اسم را با دو رویکرد نحوی و یا صرفی تبیین می‌کنند. رویکرد نحوی، بر مبنای حرکت نحوی هستة اسمی به سمت فعل و سپس پیوند این دو با هم و تشکیل یک فعل مرکبِ انضمامی است. رویکرد صرفی بر این اساس است که دو ستاک اسم و فعل از واژگان انتخاب می‌‌شود که ترکیب آن‌ها با یکدیگر، فعل مرکب انضمامی را به‌دست می‌دهد که در حوزة واژگان و با استفاده از قاعدة واژه‌سازیِ ترکیب به‌وجود آمده است. در این نوشتار، فرایند انضمام اسم با رویکرد صرفی توجیه‌پذیرتر است؛ به این دلیل که میزان زایایی و تعمیم این فرایند در واژه‌سازی بر طبق رویکرد صرفی افزایش می‌‌یابد.

کلیدواژه‌ها

• انضمام اسم
• رویکرد نحوی
• رویکرد صرفی
• تغییرات ظرفیت موضوعی
• موضوع درونی

عنوان مقاله [English]

Noun Incorporation: Syntactic or Morphological Approach

نویسنده [English]

• Faezeh Arkan

چکیده [English]

Noun Incorporation is one of the productive processes of word formation in Languages specially in persian. This Process is based on incorporating a nominal head -Nº- (mainly internal argument) with a lexically verbal head  -Vº- and it’s output is an intransitive  incorporate verb. Satisfied with it’s argument Stracture, This output itself can act as a base stem for other derivations. Usually, There are two approaches in accounting for Noun Incorporation. One approach is based on a syntacic movement of a noun toward a verb and then their incorporation as Baker (1988) suggests. The other approach is morphological one which is on the basis of the selection of a noun stem and a verb stem from the lexicon, and then their compounding gives an intransitive incorporate verb, In this article, it has been clarified that morphological approach can account for this process better than syntactic one, because it can increase the degree of productivity and generality in word formation.