برخی از فرایندهای واجی در ترکی بیجار

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشجوی کارشناسی ارشد زبان شناسی، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

مقالۀ حاضر به توصیف و تحلیل برخی از فرایندهای واجی پربسامد در زبان ترکی بیجار، بر اساس گونۀ زبانی روستای "اوچگنبد سلطان" می پردازد. بدین منظور، از چهار گویشور زبان ترکی بیجار و ضبط چهار ساعت مکالمه و طرح پرسشنامۀ از پیش تعیین شده بر مبنای مطالعۀ گویش ها استفاده شده است. همچنین یکی از نگارندگان به عنوان یک گویشور ترک زبان، از صحت اطلاعات کسب شده اطمینان حاصل کرده است. هماهنگی واکه ای در پسوند جمع /l{rـ/ و /lArـ/ و در پسوند مصدرساز /mAxـ/ و /mecـ/، همگونی بین همخوان و واکه، هماهنگی واکه ای به هنگام افزودن پسوند ماضی ساز، تبدیل همخوانهای بی واک به واکدار و درج واکه میان خوشۀ همخوانی پایانی در کلمات قرضی ترکی از مهمترین فرایندهایی است که در این مقاله، با ارائۀ شواهد کافی، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته و قاعدۀ مربوط به هر فرایند، عنوان می شود.
داده ها و قواعد ارائه شده، به منظور تأیید و اثبات این مطلب به خدمت گرفته می شوند که فرایندهای واجی مذکور، در زبان ترکی بیجار وجود دارد و مشخصه های شرکت کننده در هر فرایند، به تنهایی و مستقل از سایر مشخصه ها، در فرایند های واجی شرکت می کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Number of Phonological Processes of Bijar Turkish

نویسندگان [English]

  • Aliye Kord-e- Za’feranloo Kamboozia 1
  • Hossein Razavian 2
چکیده [English]

Based on the language variety of the "Ochgonbad Soltan" village, the present paper deals with the description and the analysis of a number of frequent phonological processes of Bijar Turkish language. In order to collect data, four Bijar Turkish speakers, four hours recorded speech and the provided questionnaire according to dialect studies have been used.One of the authors as a native speaker of Bijar Turkish, has been assured of data correctness. Vowel harmony in plural suffix /-l{r/ and /-lAr/, infinitive marker /-mec/ and /-mAx/, assimilation between consonant and vowel, vowel harmony in adding past suffix, changing of voiceless consonants to voiced ones, vowel inserting through final consonant clusters in loan words which are existed in Bijar Turkish language, are of the most frequent phonological processes. Presenting a good number of evidences, the processes would be analyzed and the corresponding rules would be pointed out.
       The data and rules would help to reexamine that the phonological processes mentioned above,exist in Bijar Tukish and involved features in each process take part independently and apart from the other features.

کلیدواژه‌ها [English]

  • vowel harmony
  • assimilation
  • insertion
  • sonority hierarchy principle

اصل مقاله

به فایل پی دی اف مراجعه شود.

مراجع

۱ـ  ثمره، یداله (۱۳۷۸)، آواشناسی زبان فارسی، چ پنجم، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
۲ـ  حق شناس، علی محمد (۱۳۸۰) ، آواشناسی (فنوتیک)، چ هفتم، تهران، انتشارات آگاه.
۳- حسابگر، حسن (1370)، نظام  آوایی زبان ترکی، پایان نامه ی کارشناسی ارشد، دانشگاه علامۀ طباطبایی.
۴ـ  رضایی باغ بیدی، حسن (۱۳۸۰)، معرفی زبانها و گویشهای ایران، تهران، انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی، به مناسبت نخستین همایش گویش شناسی.
5ـ  روحانی علیرضا (۱۳۷۸)، فعل مرکب در زبان ترکی، پایان نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
6- کامبوزیا، عالیه، ک.ز. (۱۳82)، "ساخت اسمهای تحبیبی در زبان انگلیسی"، مجلۀ زبان و ادبیات دانشگاه سیستان و بلوچستان، س1، ش1، ص123-131.
7ـ  محمد نژاد، شمسی (۱۳80)، بررسی اسم مرکب و مشتق در زبان ترکی آذری، پایان نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
8ـ  ناصح، محمد امین (۱۳80)، فهرست پایان نامه های کارشناسی ارشد و دکتری در زمینۀ  گویشهای ایران، تهران، انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
9ـ  نوروزی زیدهی، طاهره (۱۳۷۸)، بررسی فرایندهای واجی گویش گیلکی رشت در چارچوب واج شناسی خود واحد، پایان نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
10ـ وزین پور، نادر (۱۳48)، ساختمان فعل در ترکی آذری، تهران، چاپخانۀ  چهر.
11ـ  هیئت، جواد (۱۳66)، سیری در تاریخ زبان و لهجه‌های ترکی، چ دوم، تهران، نشر نو.
 
12- Clauson, G. (2002) Studies in Turkic and Mongolic linguistics, London, Routledge Curzon.
13-Crystal, D. (1989) The Cambridge encyclopedia of language, New york, Cambridge university press.
14- Katamba, F. (1993) Morphology, London, Macmilian press.
15-Kenstowicz, M. (1994) Phonology in generative grammar, Oxford, Blackwell.
16-Kornfilt, J. (1987) “Turkish and the Turkic languages”, in B. comrie (ed). The world’s major language, London, Roultedge. pp. 619-44.
17-Lass, R. (1998) phonology, Cambridge University press.
18-Laver, J. (1995) Principles of phonetics, Cambridge University press New york.
19-Lyons, J. (1962) “Phonemic and non phonemic phonology”: some typological reflections. International journal of American linguistics, 28:127-33; reprinted in W.E. Jones and J.Laver (eds) phonetics in linguistics: a book of readings, London: Longman.
20-Maryami, M. (1995) A contrastive study of Azarbaijani Turkish and Persian sound system, M.A.thesis, linguistics. TMU.       
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار