تأثیر روابط بینامتنی در خوانش متن

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا

چکیده

در این جُستار، کوشش خواهد شد تا پس از طرح اجمالیِ مبانی نظری بینامتنیت و معرفی زمینه‌های ایرانی (در ادبیات و تفسیر دینی) و اروپایی (میخائیل باختین، ژولیا کرستوا، ژرار ژنت و اومبرتو اکو)، روابط میان عناصر درون متن با بیرون از متن - خواه بافت و محیط فیزیکی، خواه جهان بیناذهنی جامعة زبانی یا فرهنگ و جهان ذهنی خواننده و تأثیر آن‌ها در شکل‌گیری معنای کلی متن و در نتیجه، معنایی که فراتر از برآیند معنای تک‌تک عناصر درون متن و ساختار درونی متن است، بررسی شود. در این راستا، نمونه‌هایی از روابط برون‌متنی در متن‌های مختلف ارائه و این روابط دسته‌بندی خواهد شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Influence of Intertextual Relations on the Interpretation of Texts

نویسنده [English]

  • Farhad Sasani
چکیده [English]

A brief study of the theoretical foundations of intertextuality is provided. Its European sources- Mikhail Bakhtin, Julia Kristeva, Gérard Genette, and Umberto Eco- are introduced, and several Iranian sources- both in literature and /Quran exegesis- are suggested. It studies relations between internal and external elements of texts: physical context or environment and the inter-subjective world of each linguistic society or culture, and the subjective world of each text-reader might be regarded as external elements the text. Therefore, their influence over the general process of meaning-formation, which is far beyond the aggregate meaning of individual meanings of internal elements of the text plus their structures, is taken into account as well. To do this, a few external relations within different texts are exemplified and classified.

به فایل پی دی اف مراجعه شود.

    آلن، گراهام؛ ترجمه‌ی پیام یزدانجو، بینامتنیت (تهران: نشر مرکز، 1380).
    ابن تیمیه، مقدمه التفسیر، ج8، در مجموعه فتاوی (ریاض، 1382ق).
    ابوزید، نصر حامد؛ ترجمه‌ی مرتضی کریمی‌نیا، معنای متن: پژوهشی در علوم قرآن (تهران: طرح نو، 1380).
    استم، رابرت؛ ترجمه‌ی فرهاد ساسانی، ”از متن تا بینامتن“، در رابرت استم، به کوشش احسان نوروزی،  درآمدی بر نظریه‌ی فیلم (تهران: انتشارات سوره‌ی مهر، حوزه‌ی هنری، درحال انتشار)، صص .
    اشکلوفسکی، ویکتور، ”هنر به مثابه‌ی فن“، ترجمه‌ی فرهاد ساسانی، در فرزان سجودی (گردآورنده)، ساخت‌گرایی، پساساخت‌گرایی و مطالعات ادبی (تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی، حوزه‌ی هنری، 1380)، صص 80-49.
    حسن، تمام، الغع”الـ“ عربیه، معها و نها و مبناها (قاهره، 1973).
    خرمشاهی، بهاء‌الدین، ”قرآن و قرآن‌پژوهی“، در قرآن کریم (تهران: انتشارات نیلوفر، 1374)، صص 94-652.
    داد، سیما، فرهنگ اصطلاحات ادبی (تهران: انتشارات مروارید، چ 2: 1375).
    ربیعیان، محمدرضا، ”سرقات ادبی“، در حسن انوشه‌ (گردآورنده)، فرهنگنامه‌ی ادبی فارسی: دانشنامه‌ی ادب فارسی (2) (تهران: سازمان چاپ و انتشارات، 1376)، صص 811-809.
    ساسانی، فرهاد، عوامل مؤثر در تفسیر فهم متن (تهران: رساله‌ی دکتری دانشگاه علامه طباطبایی، 1381).
    ساسانی، فرهاد، ”متن مَجازی چندرسانه‌ای: گفتمان پیوستاری هنرـ ناهنر“، زیباشناخت ش 8 (1382) صص 218-199‌.
    سپهری، سهراب، هشت کتاب (تهران: طهوری، چ 15، 1375).
    صفوی، کورش، ”مناسبات بینامتنی“، در حسن انوشه‌ (گردآورنده)، فرهنگنامه‌ی ادبی فارسی: دانشنامه‌ی ادب فارسی (2) (تهران: سازمان چاپ و انتشارات، 1376)، ص 1276.
    عباسپور، هون، ”تلمیح“، در حسن انوشه‌ (گردآورنده)، فرهنگنامه‌ی ادبی فارسی: دانشنامه‌ی ادب فارسی (2) (تهران: سازمان چاپ و انتشارات، 1376)، صص 404-403.
    عبدالحلیم، م ا س؛ ترجمه‌ی ابوالفضل حرّی، ”بافت و مناسبات بینامتنی“، زیباشناخت (1380) 49-325‌:‌4.
   
    Allen, Graham, Intertexuality (London & New York: Rpotledge, 2000).
    Bakhtin, M. M.; trans. M.Holquist; ed. C. Emerson and M. Holquist, “Forms of Time and Chronotope in the Novel” [Formy vremeni I khronotopa v romane”, in The Dialogical Imagination:     Four Essays (Austin: University of Texas Press, 181; original text published 1938), pp. 4-83.
    Beaugrande, R.-A. de and W.U. Dressler, Introduction to Text Linguistics (London and New York: Longman, 1981).
    Brown, G. & G. Yule, Discourse Analysis (Cambridge, etc: Cambridge University Press, 1983).
    Chandler, Daniel, Semiotics for Beginners, in http://www.aber.ac.uk/media/Documents/S4B/ (1994, last modified 2003); also Semiotics: Basics (Daniel Taylor & Francis Inc., 2002).
    Eco, Umberto, Ínnovation and Repetition: Between Modern and Post-Modern Aesthetics”, in Umberto Eco, ed. Capozzi Roco, Reading Umberto Eco: An Anthology (Advances in Semiotics) (Indiana University Press, 1997).
    Currie, Mark, Metafiction (Essex: Longman Group, 1995).
    Genette, G.erard, Palimpsestes: la littérature au second gegré (Paris: Seuil, 1982).; English trans, Palimpsets: Literature in the Second Degree (University of Nebraska Press, 1997a).
    Genette, Gerard, Paratexts, Threshold of Interpretation (Cambridge University Press, 1997b; original text  published in 1987).
    Hansen, Tina, “Intertexuality in the Scream Trilogy”, in www.sprog.auc.dk/res/pub/Arb-haefter/Nr29/Kapitel-2.pdf.
    Halliday, M. A. K. and R. Hasan, Cohesion in English (London: Longman, 1976).
    Hegel, G. W. F.; trans. J. B. Ballie, The Phenomenology of Mind (Dover Publications, 2nd ed. 2003); also as  Spirit: The Phenomenology of Spirit, trans. The Trinity College Staff, ed. E. Shannon (Hackett Publishing Company, 2001).
    Malinowski, B., “The Problem of Meaning in Primitive Languages”, Supplement to C.K. Ogden and I.A. Richards, The Meaning of Meaning (London: Kegan Paul, Trench, Trubner, 1923), pp. 451-511.
    Malmkjær, Kirsten, “Text Linguistics”, in Kirsten Malmkjær (ed.), The Linguistic Encyclopedia (London and New York: Routledge, 1991), pp. 461-71.
   Searle, J. R., Speech Acts: An Essay in the Philosophy of Language (Cambridge: Cambridge University Press, 1969).
    Stam, Robert, Film Theory: An Introduction (Malden, Mass. &  Oxford: Blackwell Publishers, 2000).