نکاتی‌ چند درباره‌ مطالعه‌ معنی‌ در شرق‌

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دورة دکتری زبان‌شناسی دانشگاه تهران

چکیده

در منابع‌ معتبر زبان‌شناسی‌ جهان‌، آنگاه‌ که‌ سهم‌ شرق‌ در مطالعات‌ زبانی‌ به‌ طور عام‌ ومعنی‌شناسی‌ زبان‌ به‌ صورت‌ خاص‌ مطرح‌ می‌شود، تنها مروری‌ مختصر بر بررسی‌های‌زبان‌شناختی‌ اندیشمندان‌ اسلامی‌ طی‌ قرون‌ دوم‌ تا دهم‌ هجری‌ صورت‌ می‌گیرد. برای‌نگارندة‌ این‌ سطور همواره‌ این‌ سئوال‌ مطرح‌ بوده‌ است‌ که‌ 1- آیا به‌ لحاظ منطقی‌می‌توان‌ پذیرفت‌ که‌ در میان‌ ملل‌ شرقی‌، شوق‌ کنکاش‌ در مورد پدیده‌ پر رمز و راز زبان‌، تنها در مقطعی‌ خاص‌ از طول‌ تاریخ‌ و صرفا در میان‌ اندیشمندان‌ اسلامی‌ برانگیخته‌ شده‌است‌؟ و 2- اگر چنین‌ است‌، چه‌ انگیزه‌ای‌ برای‌ آغاز آن‌ و چه‌ دلیلی‌ برای‌ ادامه‌ نیافتن‌این‌ مطالعات‌ پس‌ از قرن‌ دهم‌ هجری‌ می‌توان‌ یافت‌؟

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Some Points about the History of Studying Language Meaning in East

نویسنده [English]

  • Parvaneh Khosravizadeh
چکیده [English]

Among most of the literature-related to the history of linguistic studies in general and the study of meaningful units of language in particular- when the contribution of eastern countries is under consideration, one can only find a brief review over the Arabic linguistic tradition in the early centuries of the Hijra. Two questions can be proposed in this regard: 1) Is it logically acceptable that this very important subject, has been considered in East, just by Islamic scientists and only during this period of time, but not before or after that? And 2) If it is so, what could be the motivation of paying attention to this subject in early centuries of Hijra, and what is the reason of stopping this kind of investigation in 1500A.C.
This paper, attempts to claify the contribution of eastern scientists about language studies, and also find some answers to the above-mentioned questions.

به فایل پی دی اف مراجعه شود.

1- ارشاد، فرهنگ‌ (1379) مهاجرت‌ تاریخی‌ ایرانیان‌ به‌ هند، پژوهشگاه‌ علوم‌ انسانی‌ و مطالعات‌فرهنگی‌، چاپ‌ دوم‌، تهران‌.
2- اسلامی‌ ندوشن‌، محمدعلی‌ (1374) ” اندیشه‌ گراینده‌ به‌ اشراق‌ و اندیشه‌ گراینده‌ به‌ خرد“، فصلنامه‌هستی‌، چاپخانه‌ بهمن‌، تهران‌.
3- اسمارت‌، نینیان‌ و دیگران‌ (1378) سه‌ سنت‌ فلسفی‌، ترجمه‌ ابوالفضل‌ محمودی‌، مرکز انتشارات‌دفتر تبلیغات‌ اسلامی‌، چاپ‌ اول‌، تهران‌.
4 -افراشی‌، آزیتا (1378) ” نگاهی‌ به‌ پیشنه‌ مطالعات‌ سنتی‌ اندیشمندان‌ اسلامی‌ در باره‌ معنی‌“، چاپ‌نشده‌.
5 – بختیاری‌، آرمان‌ (1380) ” فرهنگ‌ نگاری‌ در ایران‌ باستان‌“، مجله‌ نامه‌ ایران‌ باستان‌، سال‌ اول‌، شماره‌ دوم‌، پاییز و زمستان‌ 1380، تهران‌.
6 - بواس‌. جی‌. بی‌گی‌یام‌ و ج‌. ا. کولوگیلی‌ (1376) سیر زبان‌شناسی‌ درجهان‌ اسلام‌ و دیرینه‌زبان‌شناسی‌ عربی‌، ترجمه‌ سیدعلی‌ میرعمادی‌، انتشارات‌ رهنما، چاپ‌ اول‌، تهران‌.
7- تفضلی‌، احمد (1375) تاریخ‌ ادبیات‌ ایران‌ پیش‌ از اسلام‌، انتشارات‌ سخن‌، چاپ‌ اول‌، تهران‌.
8- جعفری‌، علی‌اکبر (1359) ستوت‌ یسن‌، گات‌های‌ آشوزرتشت‌ و سرودهای‌ وابسته‌ به‌ آن‌، انتشارات‌ فروهر، چاپ‌ اول‌، تهران‌.
9- حقیقت‌، عبدالرفیع‌ (1372)، تاریخ‌ علوم‌ و فلسفه‌ ایرانی‌، انتشارات‌ کومش‌، چاپ‌ اول‌، تهران‌.
10- خسروی‌ زاده‌، پروانه‌ (1378) نگاهی‌ گذرا به‌ تاریخچه‌ معنی‌شناسی‌، پایان‌نامه‌ کارشناسی‌ارشد، دانشگاه‌ آزاد اسلامی‌، رشته‌ زبان‌شناسی‌ همگانی‌، تهران‌.
11- خسروی‌ زاده‌، پروانه‌ (1383) ” خاستگاه‌ نظریه‌های‌ زبانی‌; شرق‌ یا غرب؟‌“، فصلنامه‌ پازند، سال‌اول‌، شماره‌ اول‌، تهران‌.
12- رازی‌، عبدالله‌ (1371) تاریخ‌ کامل‌ ایران‌، انتشارات‌ اقبال‌، چاپ‌ نهم‌، تهران‌.
13- رضایی‌، عبدالعظیم‌ (1368) تاریخ‌ ده‌هزارساله‌ ایران‌، جلد اول‌، از پیدایش‌ آریاها تا انقراض‌مادها، انتشارات‌ اقبال‌، چاپ‌ دوم‌، تهران‌.
14- روبینز، آر. اچ‌ (1373) تاریخ‌ مختصر زبان‌ شناسی‌، ترجمه‌ علی‌محمد حق‌شناس‌، انتشارات‌ مادوابسته‌ به‌ نشر مرکز، چاپ‌ دوم‌، تهران‌.
15- ساسانی‌، فرهاد (1377) ” پژوهش‌ها و نگرش‌های‌ زبانی‌ و زبان‌شناختی‌ ابن‌سینا“، فصلنامه‌ زبان‌و ادب شماره‌ 3، سال‌ دوم‌، انتشارات‌ دانشگاه‌ علامه‌ طباطبایی‌، تهران‌.
16- سجادی‌، سیدجعفر, فرهنگ‌ معارف‌ اسلامی‌، شرکت‌ مؤلفان‌ ومترجمان‌ ایران‌، تهران‌.
17- شمس‌، فرهاد (1384) ” نگاهی‌ به‌ پیشینه‌ مطالعات‌ استعاره‌“، فصلنامه‌ زبان‌، ادبیات‌ و فلسفة ‌هزوارش‌، شماره‌ 1، سال‌ اول‌، نشر خانه‌ فرهنگ‌ دانشجو، تهران‌.
18- صفوی‌، کورش‌ (1373) از زبان‌ شناسی‌ به‌ ادبیات‌، جلد اول‌: نظم‌، نشر چشمه‌، چاپ‌ اول‌، تهران‌.
19- صفوی‌، کورش‌ (1379) درآمدی‌ بر معنی‌شناسی‌، انتشارات‌ پژوهشگاه‌ فرهنگ‌ و هنر اسلامی‌، چاپ‌ اول‌، تهران‌.
20- صفوی‌، کورش‌ (1382) معنی‌ شناسی‌ کاربردی‌، انتشارات‌ همشهری‌، چاپ‌ اول‌، تهران‌.
21- صفوی‌، کورش‌ (زیر چاپ‌) آشنایی‌ با تاریخ‌ زبان‌شناسی‌، تهران‌ : سعاد.
22- طه‌، پیام‌ (1376) سیبویه‌ و زبان‌ شناسی‌ نوین‌، پایان‌نامه‌ کارشناسی‌ ارشد، دانشگاه‌ آزاد اسلامی‌، رشته‌ زبان‌ شناسی‌ همگانی‌، تهران‌.
23- عبدالتواب‌، رمضان‌ (1376) مباحثی‌ در فقه‌اللغه‌ و زبان‌ شناسی‌ عربی‌، ترجمه‌ حمیدرضاشیخی‌، معاونت‌ آستان‌ قدس‌ رضوی‌.
24- فارابی‌، ابونصر. احیاءالعلوم‌، ترجمه‌ حسین‌ خدیوجم‌، انتشارات‌ علمی‌ فرهنگی‌، چاپ‌ دوم‌، تهران‌.
25- کریشنان‌، سروپالی‌ رادا و دیگران‌ (1367) تاریخ‌ فلسفه‌ شرق‌ و غرب‌، جلد اول‌، ترجمه‌ خسروجهانداری‌، سازمان‌ انتشارات‌ و آموزش‌ انقلاب‌ اسلامی‌، چاپ‌ اول‌، تهران‌.
26- کریشنان‌، سروپالی‌ رادا و دیگران‌ (1367) تاریخ‌ فلسفه‌ شرق‌ و غرب‌، جلد دوم‌، ترجمه‌ جوادیوسیفیان‌، سازمان‌ انتشارات‌ و آموزش‌ انقلاب‌ اسلامی‌، چاپ‌ اول‌، تهران‌.
27- مشکور، محمدجواد (1378) نامه‌ باستان‌، به‌ کوشش‌ سعید میرمحمدصادق‌ و نادره‌ جلالی‌، پژوهشگاه‌ علوم‌ انسانی‌ و مطالعات‌ فرهنگی‌، چاپ‌ اول‌، تهران‌.
28- مصاحب‌، غلامحسین‌ (1345) دایره‌المعارف‌ فارسی‌، مؤسسه‌ انتشاراتی‌ فرانکلین‌، تهران‌.
29- معین‌، محمد (1371) لغت‌نامه‌، انتشارات‌ امیرکبیر، چاپ‌ هشتم‌، تهران‌.
30- نیرنوری‌، حمید (1345) سهم‌ ایران‌ در تمدن‌ جهان‌، انتشارات‌ شرکت‌ ملی‌ نفت‌ ایران‌، چاپ‌اول‌، تهران‌.
31. Dinneen, S. J,F. P(1967) An Introduction to General Linguistics, Georgetown University.
32. Mahmooda, Rahat (1993) The Contribution of the House of Qadi Badruddaullah to Persian Literature,Ph. D Thesis, University of Madras.