نقشِ زبانِ علم در تشدید بحران های محیطی از منظر زبان شناسیِ زیست‌محیطی

شاه ناصری, شادی

نقشِ زبانِ علم در تشدید بحران های محیطی از منظر زبان شناسیِ زیست‌محیطی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

شادی شاه ناصری

دانشگاه اصفهان

چکیده

بر سرِ راهِ درکِ انسان از واقعیاتِ جهانِ خارج، فیلترهایی وجود دارد که بیشک زبان یکی از مهمترینِ آنها محسوب میشود. بهعبارتی؛ زبان، ابزاری قدرتمند است که به درجاتی به تفکر، شناخت و درنهایت رفتار فرد در جامعه شکل میدهد. از آنرو است که چاولا (1991) ریشۀ بحرانهای محیطِ زیست را در زبان مییابد.
جستار حاضر ، برآن است تا ضمن معرفی زبانشناسیِ زیستمحیطی بهعنوانِ یکی از جدیدترین حوزههای مطالعاتی در عرصۀ مطالعاتِ نوینِ زبانشناختی، نارساییهای زبان علم را در نمودِ پدیدهها و وقایعِ زیستمحیطی در دو سطحِ واژگانی و دستوری مورد ارزیابی و تحلیل قرار دهد.
از اینرو، نمونه مقالاتِ روزنامههای فارسیزبان در حوزه موضوعیِ محیطِ زیست انتخاب و درقالبِ انگارۀ زبانشناسیِ زیستمحیطی بررسی شدند. تحلیل کمّی و کیفی دادهها حاکی از بسامد بالای واژگانِ تخصصی و حُسن تعبیر درحوزۀ واژگانی و ساخت مجهول و شرطیِ غیرواقعی درحوزۀ دستوری داشتند مضاف براینکه دو مقولۀ ضمایر شخصی و زمان، در پیرنگِ گفتمانِ علمیِ نمونهها، نمودی پنهان نشان دادند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of the Language and Science in Intensifying Environmental Crisis: An Ecolinguistic Perspective

نویسنده [English]

Shadi Shahnaseri

چکیده [English]

Following on from Chawla (1991) who seeks the root of all environmental crisis in language, the present paper first introduces ecolinguistics as a new area in recent linguistic studies, and then examines the inadequacies of the language of science in reflecting ecological events and phenomena att the two level of lexis and grammar.
For this purpose, a corpus was established containing sample articles in Persian journals concerning ecological issues, and later examined in terms of ecolinguistics. The qualitative and quantitative analyses revealed high frequency of scientific terms and euphemisems at the lexical level and of the passive and conditional structures at the grammatical level. The results also showed that personal pronouns and tense were covertly present in the scientific discourse of the corpus.

کلیدواژه‌ها [English]