بررسی تاریخی اسم فاعل دارای پسوند -tar- در ایرانی باستان

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 گروه فرهنگ و زبانهای باستانی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 گروه فرهنگ و زبانهای باستانی، دانشکده ادبیات، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

یکی از کاربردهای پسوند -tar- در هندوایرانی ساختن اسم فاعل است. کاربرد این پسوند به عنوان پسوند سازندۀ اسم فاعل پیشینۀ هندواروپایی دارد. این پسوند در بازسازی هندواروپاییِ آن دو شکل تکیه‌دار و بدون تکیه دارد و این دو شکل در سنسکریت ودایی، یونانی و لاتین نیز قابل پیگیری است که نشان‌دهندۀ پیشینۀ هندواروپایی این پسوند است. این دو شکل از اسم فاعل، علاوه‌بر تفاوت در جایگاه تکیه، از جنبۀ معنایی و نحوی نیز با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند. هدف این مقاله پاسخ به این پرسش است که آیا در ایرانی باستان نیز می‌توان قائل به تمایز این دو شکل از اسم فاعل بود و اگر تمایزی وجود دارد به چه صورت است. به عبارت دیگر آیا قواعد نحوی، ساخت‌واژی و معنایی حاکم در ودایی در ایرانی باستان نیز صدق می‌کند یا خیر. آنچه در این مقاله نتیجه گرفته شده است بر مبنای بررسی تمامی شواهد موجود در ایرانی باستان است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Historical Development of the agent suffix -tar- in Old Iranian

نویسندگان [English]

  • Saryeh Sahaby 1
  • Seyed Ahmadreza Qaemmaqami 2
1 Department of Ancient Iranian Culture and Languages, Faculty of Literature and Human Science, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Department of Ancient Culture and Languages, Faculty of Literature and Human Science, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

One of the uses of the suffix -tar- in Indo-Iranian is to form an agent noun. The use of -tar- as the agent suffix has an Indo-European background. In the Indo-European period, the agent noun with this suffix has two forms, accented and unaccented, which can be traced in Vedic Sanskrit, Greek and Latin. In addition to the distinction in the position of the accent, these two forms of the agent noun differ in terms of meaning and syntax. The purpose of this article is to determine whether such a differentiation exists between the two forms of the agent noun in Old Iranian, and to identify their distinctive features. In other words, our work seeks to assess if the rules of syntax and morphophonology of the agent nouns in Vedic apply to Old Iranian. Any conclusion in this article is based on a comprehensive analysis of all available evidence in Old Iranian.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Historical Linguistics
  • Indo-Iranian
  • Old Iranian
  • Vedic
  • Agent noun in -tar-