زبان و زبان‌شناسی
بررسی مطالعات درکی و بیانی در نظام آوایی زبان فارسی از منظر روان‌شناسی‌زبان
نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
2 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه بوعلی سینا همدان
چکیده
روان‌شناسی زبان از میان‌رشته‌ای‌های جدید زبان‌شناسی است که یکی از پرسش‌های کلیدی مطرح در آن، چگونگی درک و بیان و اکتساب زبان است. به‌دلیل متفاوت بودن ویژگی‌های زبان‌ها، لازم است مطالعات روان‌شناسی زبان به‌صورت زبان‌ویژه بررسی شوند. هدف از این مطالعه بررسی جامع و نظام‌مند مطالعات روان‌شناسی زبان در سطح نظام آوایی زبان فارسی است، لذا مطالعات مرتبط با حوزۀ آواشناسی و واج‌شناسی زبان فارسی (درک، بیان و اکتساب آواها) مورد بررسی قرار می‌گیرند. با بررسی و تحلیل مطالعات انجام شده، می‌توان ضمن طبقه‌بندی و تحلیل یافته‌های حاصل از پژوهش‌ها، خلأهای پژوهشی را آشکار کرد.
برای انجام این پژوهش، کلیۀ مقالات نمایه شده در پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پرتال علوم انسانی، نورمگز و مگیران و مجموعه مقالات همایش‌های روان‌شناسی زبان با کلیدواژه‌های مرتبط جستجو و آن دسته از این مطالعات که نتایج آنها در تبیین سؤالات مطرح در روان‌شناسی زبان کاربرد داشت، مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند.
براساس مطالعۀ حاضر، شش حوزۀ اصلی پژوهش در حیطۀ آواشناسی زبان فارسی با رویکرد روان‌شناسی زبان عبارتند از واک‌داری، فضای واکه‌ای، نوای گفتار، هماهنگی آوایی، رشد آواهای زبان و خطاهای گفتاری. بیشترین پژوهش‌ها مربوط به ویژگی‌های زبرزنجیری (آهنگ و زیروبمی و تکیه)، هماهنگی میان آواها و تمایز میان واک‌داری و بی‌واکی است و کمترین پژوهش‌ها مربوط به حوزۀ رشد آواها و فضای واکه‌ای است. مطالعات انجام شده در موضوعاتی مانند رشد آواها و خطاهای گفتاری و هماهنگی میان آواها تنها در حوزۀ بیانی انجام شده است و در زبان فارسی هیچ مطالعه‌ای در حوزه‌های درکی مرتبط با آنها یافت نشد.
در بررسی مطالعات واج‌شناختی از منظر روان‌شناسی‌زبان نتایج نشان داد پژوهش‌های مختلفی در ارتباط با رشد واج‌ها و فرایندهای واجی، واج‌آرایی زبان فارسی و درک ناخودآگاه آن توسط گویشوران زبان، ادراک مقوله‌ای و در نهایت آگاهی واج‌شناختی انجام شده که در بخش بحث آورده شده است؛ اما متأسفانه هیچ مطالعه‌ای دربارۀ درک آواهای زبان (مادری یا سایر زبان‌ها) در بدو تولد یافت نشد. بیشتر مطالعات در حوزۀ فرایندهای واجی و کمترین مطالعه در حوزۀ ادراک مقوله‌ای بوده است. در اکثر مطالعات به ویژه مطالعات مربوط به فرایندهای واجی و رشد بیان واج در کودکان، از روش مشاهده‌ای استفاده شده است اما متأسفانه جزئیات لازم برای انجام این نوع پژوهش یا در نظر گرفته نشده یا ثبت نشده است. در متن مقاله به این جزئیات ضروری اشاره شده است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Investigation of perceptual and expressive studies in the phonetic system of the Persian language from psycholinguistic perspective
نویسندگان [English]
- Hourieh Ahadi 1
- Helia Abbasi 2
1
2 Student of Linguistics in Bu-Ali Sina University,
چکیده [English]
psycholinguistic is one of the new interdisciplines of linguistics in which One of the key questions raised in this field is how to understand and express and acquire language. According to the different characteristics of languages, it is necessary to study the psycholinguistic in a language-specific approach. The purpose of this study is a comprehensive and systematic review of language-specific studies at the level of the phonetic system of the Persian language to reveal the research gaps while categorizing and analyzing the findings of the researches.
To carry out this research, all the articles indexed in the scientific information database of "www.ensani.ir", "www.sid.ir", "www.noormags.ir", "www.magiran.com" and www.irandoc.ac.ir", and the collection of articles of psycholinguistic conferences with the related keywords and those studies whose results were used in explaining the questions raised in the psycholinguistic were studied and investigated.
Based on the present study, the main areas of research in the field of Persian phonetics are voicing, vowel space, tone of speech, phonetic coordination, development of language sounds and speech errors. The most studies are related to the suprasegmental characteristics, coordination between sounds, and the distinction between voiced and voiceless, and the least study is related to the development of sounds and vowel space. The studies conducted on the development of sounds and speech errors and coordination between sounds have been done only in the field of expression, and no studies have been conducted in this field of comprehension in the Persian language.
In phonological studies, the general results of various researches related to the development of phonemes and phonological processes, phonology of the Persian language and its unconscious understanding by language speakers, categorical perception and finally phonological awareness are presented in the discussion section; But unfortunately no study was found on understanding the sounds of the language (native or other languages) at birth. Most of the studies were in the field of phonological processes and the least studies were in the field of categorical perception. In most studies, especially studies related to phonological processes and the development of phonological expression in children, the experimental method has been used, but unfortunately, the details necessary to conduct this type of research have not been considered or recorded. In the text of the article, these essential details are mentioned.
کلیدواژه‌ها [English]
- psycholinguistics
- phonetic system
- understanding
- expression
- Persian language
)