زبان و زبان‌شناسی

بازنمایی ساخت اطلاعی درونی و بیرونی در جملات مرکب زبان فارسی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه الزهرا

2 کارشناسی ارشد زیان‌شناسی دانشگاه الزهرا

چکیده

ساخت اطلاعی و چگونگی بازنمایی آن در انواع ساخت‌ها از جمله مباحثی است که توجه زیادی را در حوزۀ رویکردهای نقش‌گرا نسبت به بررسی زبان به خود جلب کرده است. در این جستار برآنیم که به بررسی چگونگی توزیع اطلاع ازمنظرِ مدیریت زمینۀ مشترک در جملات مرکب بپردازیم. در دستور نقش و ارجاع بندهای ناهم‌پایه به دو نوعِ ناهم‌پایۀ دختر و ناهم‌پایۀ افزودنی تقسیم می‌شود. از این رو می‌توان ساخت اطلاعیِ بیرونی را شامل ساخت اطلاعی در کل بندِ ناهم‌پایه و ساخت اطلاعیِ درونی را مشتمل بر ساخت اطلاعیِ بند درونه محسوب کرد. در این پژوهش براساسِ پارامترهای مذکور [ساخت‌های ناهم‌پایۀ دختر دربرابر ناهم‌پایۀ افزودنی و ساخت اطلاعیِ بیرونی در برابر ساخت اطلاعیِ درونی] به بررسیِ چگونگیِ توزیعِ اطلاع در جملات مرکب زبان فارسی پرداختیم و به نتایجی دست یافتیم که به‌طور خلاصه به این شرح است: بندهای موصولیِ تحدیدی عموماً نمی‌توانند میزبان کانون جمله و همچنین محدودة مناسبی برای ظهور مبتداهای تقابلی باشند، چراکه درصورت وجود مقوله‌های اطلاعیِ مذکور، این بند نمی‌تواند وظیفۀ اصلی خود را که کمک به شناسایی مرجع (اسم هسته‌ای مورد توصیف) است انجام دهد. بندهای قیدی که نوعی از بندهای افزودنی هستند نمی‌توانند دارای ساخت اطلاعیِ درونی باشند یا به‌عبارتی نمی‌توان هیچ‌یک از سازه‌های درونیِ آنها را مورد سؤال قرار داد. تنها راه سؤالی‌سازیِ این عناصر به‌طریقِ انعکاسی یا درجاست که این موضوع به‌شدت وابسته به بافت است. بندهای متممی در زبان فارسی دارای ساخت اطلاعیِ درونیِ کامل هستند و بندهای متممیِ دارای افعال شیوۀ بیان و واقعیت‌نما، در زبان فارسی به‌خصوص در زبان گفتار می‌توانند ساخت اطلاعیِ درونی داشته باشند، درصورتِ وجودِ پیش‌انگارۀ تقابلی نیز بندهای متممی دارای ساختِ اطلاعیِ درونی خواهند بود. لازم به ذکر است که تجزیه و تحلیل پژوهش حاضر بر پایه داده‌های ماشینیِ خواندنی از داستان‌هایی با نثرِ نزدیک به زبان گفتار از شبکه جهانی وب صورت گرفته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Internal and External Information representation in complex ‎sentences of Persian Language

نویسندگان [English]

  • Farideh Haghbin 1
  • Parisa Najafi 2

1

2

چکیده [English]

The information structure and how to represent it in a variety of constructions is one of the topics that has attracted much attention in the functional approaches to language review. In this article, we will look at how to distribute information from the perspective of common ground management in complex sentences. In the role and reference grammar, subordination constructions are divided into two types: daughter subordination and ad subordination. Hence, it is possible to construct external information, including information structure in an entirely subordinate clause, and constructing internal information including the embedded clause. In this research, based on the above parameters [daughter subordinate constructions vs ad subordinate and external information structure vs internal information structure] the distribution of information was examined  in complex sentences of the Persian language. The results, in brief, showed that restrictive relative clauses normally cannot host the focus of the sentence and that they are not a good domain for contrastive topics. The reason is that if there are any such categories of information, then it cannot successfully fulfil its primary function and help identify the referent of the head noun. The adverbial clauses that are kind of ad subordinate clauses cannot have internal information structure or, in other words, they cannot be questioned by any of their inner constituents. The only way to question these elements is through echo or in situ questions, which highly depend on texture. The complement clauses in the Persian language have a full internal information structure and the complement clauses with manner and factive verbs in the Persian language, especially in the language of speech, can have internal information structure; if there is a contrastive presupposition, the complement clauses will have internal information structure.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Information structure
  • daughter subordination
  • ad ‎subordination
  • internal information structure
  • external ‎information structure

فایل پی دی اف را دریافت نمایید

اسدی، هما و فریده حق بین (1393). «بررسی ساخت بند موصولی زبان فارسی برمبنای نظریۀ نقش و ارجاع». پژوهش‌های زبانی. س5، ش2، 40-21.
دبیرمقدم، محمد و راحله کلانتری (1395). «بررسی ساخت اطلاع جملات پرسشی در فارسی نو با تأکید بر متن». متن‌پژوهی ادبی. س20، ش67، 84-51.
راسخ‌مهند، محمد. (1382). قلب نحوی در زبان فارسی. پایان‌نامه دوره دکترای زبان‌شناسی همگانی. دانشگاه علامه طباطبایی.
رسول‌پور، حسین و محمدرضا پهلوان‌نژاد ( 1391). «جملات مرکب در زبان فارسی: تحلیلی برپایة نظریة دستور نقش و ارجاع». زبان‌شناخت. س3، ش1، 25-1.
مجیدی، ستاره (1390). «ساخت اطلاع در زبان فارسی در چارچوب دستور نقش‌گرای نظام‌مند و دستور نقش و ارجاع». ویژه‌نامة فرهنگستان. ش7، 208-183.
مدرسی، بهرام ( 1387). «ساخت اطلاعی و بازنمایی آن در زبان فارسی». دستور؛ ویژه نامه فرهنگستان. ش4، 57-25.
میرزائی، آزاده (1392). «ساخت اطلاعی در بندهای متممی زبان فارسی». دستور؛ ویژه‌نامة نامة فرهنگستان. ش9، 141-93.
 
Ambridge, B & A. E. Goldberg (2008). “The Island Status of Clausal Complements: Evidence in Favor of an Information Structure Explanation”. Cognitive Linguistics. 193, 349 – 381.
Betty, J., & A. Birner (2013). Introduction to pragmatics. Sussex: Blackwell.
Chafe, Wallace L. (1976), “Givenness, contrastiveness, definiteness, subjects, topics and point of view”, in Charles N. Li, Subject and Topic, New York,
Academic Press, 27-55.Cristofaro, S. (2003). Subordination. Oxford: Oxford University Press.
Erteschik-Shir, N. (1973). On the Nature of Island Constraints. Ph.D. dissertation, MIT.
Erteschik-Shir, N. (1997). the Dynamics of Focus Structure. Cambridge: Cambridge University Press.
Erteschik-Shir, N. (2007). Information Structure. Oxford: Oxford University Press.
Fernandez-Vest, M. M. J. & R. D. Van Valin (eds.) (2016). Information Structuring of Spoken Language from a Cross-linguistic Perspective. Berlin/ Boston: walter de Gruyter GmBH.
Fernandez-Vest, M. M. J. (2016). Detachment linguistics and information grammar of oral languages.  Information Structuring of Spoken Language from a Cross-linguistic Perspective. Fernandez-Vest, M. M. J. & R. D. Van Valin (eds.) Berlin/ Boston: walter de Gruyter GmBH.
Haiman, J. (1978). "Conditionals are topics". Language. 54: 564–589.
Krifka, M. (2008). "Basic notions of information structure". Acta Linguistica Hungarica. 55: 243–276.
Lambrecht, Knud. 1994. Information Structure and Sentence Form: Topic, Focus, and the Mental
Representation of Discourse Referents. Cambridge: CUP.
Lambrecht, K. (2000). "when subjects behave like objects: a markedness analysis of sentence focus constructions across languages". Studies in Language. 24: 611–82.
Matic, D. (2015). Information Structure in Linguistics. Max Planck Institute for Psycholinguistics, Nijmegen, The Netherlands. Elsevier Ltd.
Rezai, V. (2003). A Role and Reference Grammar Analysis of Simple Sentences in Farsi. PhD. Dissertation, University of Isfahan.
Ross, J. R. (1967). Constraints of Variables in Syntax. Ph.D. dissertation, MIT.
Stalnaker, R. (2002). "Common Ground". Linguistics and Philosophy. 25,701–721.
Stalnaker, R. (1978). Assertion. Syntax and Semantics 9: 315–332.
Shimojo, M. (2002). "Functional theories of island phenomena". Studies in Language. 26: 67–123.
Vaezi, H. (2015). "Mixed Approach in Syntax: Evidence from Persian". Theory and Practice in Language Studies. 5, 2097-2106.
Van Gijn, R. et al. (2014). "Information Structure and Reference Tracking in Complex Sentences". Information Structure and Reference Tracking in Complex Sentences. Van Gijn, R. et al. (eds.)Typological Studies in Language. John Benjamins Publishing Company.
Van Valin, Jr. R. D. (Ed.) (1993). Advances in role and reference grammar. New York: John Benjamin.
Van Valin, Jr. R. D. (2001). A brief overview of role and reference grammar. Available on RRG website.
Van Valin Jr., R. D. (2005). Exploring the Syntax-Semantics Interface. Cambridge: Cambridge University Press.
Van Valin Jr., R. D. (2009). "Privileged syntactic arguments, pivots and controllers". In Studies in Role and Reference Grammar. L. Guerrero (Eds.), 45-68, Mexico: UNAM.
زبان و زبان‌شناسی
دوره 14، شماره 28 - شماره پیاپی 28
اسفند 1397
صفحه 1-25