ساخت و صرف فعل سادة بلوچی و مقایسة اجمالی آن با فارسی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

گروه زبان و زبان‌شناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

در این مقاله ساخت و صرف فعل ساده در دو زبان ایرانی نو ـ بلوچی و فارسی ـ مقایسه شده است. مقایسه‌ها نشان می‌دهد که مقولات ساخت و صرف فعل ساده در بلوچی و فارسی از بعضی جنبه‌ها شبیه و از سایر نظرها متفاوت است . به طورکلی محتوای مقاله نشان می‌دهد که :
1- تعداد فعلهای ساده در بلوچی امروزی نسبت به فارسی به مراتب بیشتر و توانایی بالقوة ‌آن برای ساخت واژگان جدید از طریق اشتقاق به مراتب راحت‌تر است.
2- تفاوتها و تشابهات تا حد زیادی براساس اصول قانون‌مند زبانهای ایرانی است.
3- بلوچی بسیاری از ویژگیهای فعلهای سادة زبانهای ایرانی قدیم‌تر را نسبت به فارسی بیشترحفظ کرده و فارسی مشمول تحولات تاریخی بیشتری شده است .
4- استفادة متقابل از ویژگیهای ساختی و صرفی فعلهای سادة زبانهای بلوچی و فارسی می‌تواند در توانمندسازی یکدیگر این زبانها به کارآید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Morphology and Conjugation of Simple Verbs in Balochi and their Comparison with Persian

نویسنده [English]

  • Mousa Mahmoud Zehi
چکیده [English]

The morphology and conjugation of simple verb compared in two new Iranian languages_ Balochi and Persian_ in this paper. The comparison indicates that the morphology and conjugation systems of the simple verb in Balochi and Persian are similar in some aspects, while different in some others. Generally the contents of the paper indicate that:

The number of simple verbs in Balochi is more in comparison with that of Persian, and the ability of word-formation through derivation is easier in Balochi than in Persian.
The differences and similarities are mostly based on the rule-governed changes of Iranian languages.
Balochi has more preserved the features of many simple verbs of older Iranian languages than Persian, and Persian has involved more historical changes.
The mutual usage of morphological and conjugational features of Balochi and Persian can be more useful for the enrichment of these two Iranian languages.

اصل مقاله

به فایل پی دی اف مراجعه شود.

مراجع

-   آموزگار، ژاله و تفضلی، احمد؛ زبان پهلوی: ادبیات ودستورآن؛ تهران: چاپخانه‌ی مهارت، 1373.
-   احمدی گیوی، حسن؛  ادب ونگارش؛ تهران: نشرقطره، 1378.
-   ارانسکی، ی. م؛ زبانهای ایرانی؛ ترجمه:علی اشرف صادقی، تهران: انتشارات سخن، 1378.
-   باطنی، محمدرضا؛ پیرامون زبان وزبان‌شناسی؛ تهران: فرهنگ معاصر، 1371.
-   زرشناس، زهره؛  نخستین هم اندیشی گویش شناسی ایران؛ تهران: انتشارات فرهنگستان زبان وادب فارسی، 1380.  
-   شریعت زاده، ناهید؛ واژه نامه‌ی زبا‌‌‌‌ن‌شناسی؛ [بی‌جا]: نشرسهیل، 1374.
-   طباطبایی، علاءالدین؛ فعل بسیط فارسی و واژه سازی؛ تهران: مرکزدانشگاهی، 1376.
-   فرشیدورد، خسرو؛ "ساختمان دستوری وتحلیل معنایی اصطلاحات علمی وفنی"، مجموعه مقالات سمینار زبان فارسی و زبان علم؛ تهران: مرکزنشردانشگاهی، 1372.
-   کلباسی، ایران؛ ساخت اشتقاقی واژه درفارسی امروز؛ تهران: مؤسسه مطالعات وتحقیقات فرهنگی، 1371.
-   محمودزهی، موسی؛ "گردآوری نمونه‌های گویشی زبان بلوچی دربلوچستان ایران" طرح تحقیقاتی عرضه شده به ادارة کل میراث فرهنگی استان سیستان وبلوچستان، 1381.
-   مشکوةالدینی، مهدی؛ دستورزبان فارسی(برپایة  نظریة  گشتاری)؛ مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، 1374.
-   "نشانه‌ی استمرار درلهجه‌ها و گویشهای ایرانی"، مجلة  گویش‌شناسی، تهران: ج 1، ش 1، 1382.
-   وحیدیان کامیار، تقی باهمکاری عمرانی، غلامرضا؛ دستورزبان فارسی (1 )؛ تهران: انتشارات سمت، 1383.
-   هاشمی، سیدظهورشاه؛ سیدگنج؛ کراچی: انتشارات سیدهاشمی اکیدمی، 2000 میلادی.
-   Ahmadzai , Agha Amir Nasir Khan, THE GRAMMAR OF BALOCHI LANGUEGE , Quetta, 1984.                                                                                    
-   Elfenbein, J., AN ANTHOLOGY OF CLASSICAL AND MODERN BALOCHI LITERATURE,  Wiesbaden, 1990.                                                                         
-   Farrell , Tim , " A STUDY OF ERGATIVITY IN BALOCHI " , M.A. Dssertation, 1989.                                                                                                   
-   __________ ," BASIC BALOCHI " , an introductory course , Napl, 1990.          -
-   Jahani, Carina, "BALOCHI", facts about the worlds languages, an encyclopedia of the worlds major languages ,Dublin, 2002.
-   ____________, and Korn, Agnes, THE  BALOCH AND THEIR NEIGHBHBOURES, Wiesbaden , Reichert Verlag, 2003.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار