تنوع واج‌گونه‌ای /r/ در زبان فارسی: مطالعۀ آزمایشگاهی

صادقی, وحید

تنوع واج‌گونه‌ای /r/ در زبان فارسی: مطالعۀ آزمایشگاهی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

وحید صادقی

دانشگاه بین المللی امام خمینی

چکیده

در ییش تولیدی، رفتار واجیِ گونه لرزشی- لثوی /ρ/ ، در جایگاه‌های واجی مختلف در قالب واج‌شناسی آزمایشگاهی، ازطریق مشاهدۀ الگوی تغییرات شدت انرژی، برروی طیی گونه‌ها، مورد بررسی قرار گرفت. در این آزمایش با بررسی و مشاهدۀ الگوی توزیعِ شدت انرژی برروی‌ها در هر جایگاه، موارد وقوعِ هر واج‌گونه شناسایی و فراوانی آن محاسبه شد. نتایج نشان داد گونه‌های لرزشی- لثوی‌دار و ناسوده، گونه‌های اصلی /ρ/ در زبان فارسی هستند. این گونه‌ها در سطح وسیعی از بافت‌های‌ای و همخوانی و هم‌چنین جایگاه‌های نوایی مختلف تظاهر آوایی دارند. هم‌چنین تناوب این گونه‌ها با ی‌دیگر آزاد و وابسته به گویشور است. علاوه‌براین دو گونه، گونه‌های زنشی، لرزشیِ بی‌یشی‌دار و سایشیِ بی‌یز در زبان فارسی تظاهر آوایی دارند ولی تولید آن‌ها تاحدزیادی وابسته به بافت آوایی و بافت نوایی گفتار است. این نتایج نشان می‌دهد تغییرات واج‌گونه‌ای /ρ/ در زبان فارسی متأثر از عوامل مختلف، ازجمله گویشور، بافتِ آوایی و بافتِ نوایی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Variability in the production of the Persian trill consonant /r/

نویسنده [English]

Vahid Sadeghi

چکیده [English]

This article addresses the phonological variability in Persian trill production through an experimental approach. In a production experiment, the phonetic diversity in /r/ production was examined through spectral measurements of FFT spectra and spectrograms of the desired regions of the target signals. Results show that the trill and approximant variants are the most dominant /r/ allophones, while the distribution of other varieties largely depends on the prosodic context (utterance initial, medial, or final), as well as vocalic (vowel quality) and consonantal (voice) contexts.

کلیدواژه‌ها [English]