زبان و زبان‌شناسی
ضمیر دوم‌شخص در داستان‌های فارسی
نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسنده
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
چکیده
متنِ داستانی، علاوه‌بر القای حال‌وهوای جهانی موهوم، تناسبی را نیز میانِ آن جهانِ خیالی و جهانِ واقع برمی‌انگیزد. انگییِ این‌گونه مناسباتِ هستی‌شناختی میان جهان داستان و زیست‌جهانِ پیرامونِ خواننده را در این‌جا به «بافت‌وابستگیِ گفتمانِ روایی» تعبی‌ام و برای تبییی یی از نشانه‌هاییِ برجسته‌اش - یعنی ضمیر دوم‌شخص ـ پرداخته‌ام. در آغازِ این راه، پاره‌ای از مفاهیمِ روایت‌شناختیِ لازم برای تشریح بافت‌وابستگیِ داستان را معرفی‌‌ای ملاحظات زبان‌شناختی دربارۀ بافت‌وابستگیِ گفتمان روایی پرداخته‌ام. پس‌از مرور انواع عبارت‌های اشاری، با بررسییِ ضمیر دوم‌شخص در نمونه‌هایی از گفتمان روایی، نشان داده‌ین ضمیر به چندروش می‌توان برای وابستن جهان داستان به بافت بیرون از آن بهره گرفت، و ضمیر دوم‌شخص، امروزه در ادبیات داستانی ایران، افزون‌ی‌شناسان به‌طور سنتی برایش قایل بوده‌اند (شاخص‌گذاریی شفاهییی یافته است. با شناسایی و بررسیِ ایین نتیجه رسیده‌ی در داستان‌های نوین فارسی از ضمیر دوم‌شخص، نه برای تثبیت مرزهای هستی‌شناختی میی درهم‌ریختن این مراتبِ وجودی استفاده می‌شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Second-Person Narratives in Persian
نویسنده [English]
- Hossein Safi Pirlooje
چکیده [English]
Making a story world, narrative texts also contextualize it in the real world. Such an ontological projection, called in this article the context dependency of narrative discourse, is the topic of the present pragmatic study which examines second person pronoun as one of the most significant linguistic features of narrative texts. First a number of narratological concepts required for the pragmatics of narrative texts are discussed. Then, some specific linguistic insights about deictic expressions are studied in 2nd-person sample narratives. Based on the results of the study, five referring functions are recognized for 2nd-person pronouns particularly used in Persian to put literary fictions in their wider readerly contexts. This article, in a more explicit term, concludes that in addition to their only application ever known to linguists (i.e. addressing the participants in face to face conversations), 2nd-person pronouns are applied in Persian contemporary narratives for undermining -rather than underlining- the ontological boundaries between the real and the fictive.
کلیدواژه‌ها [English]
- 2nd-person narratives
- deictic expressions
- diegetic context
- extradiegetic context
- context dependency
فایل پی دی اف را دریافت نمایید
)