زبان و زبان‌شناسی
روش‌های بیان مفهوم جمع در زبان تاتی
نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسنده
گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، ,واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
چکیده
زبان‌های دنیا، با روش‌های مختلف مفهوم جمع را نشان‌دار می‌کند. تعدادی از این روش‌ها ساختواژی، تعدادی نحوی و بعضی واژگانی هستند. پرسش این تحقیق آنست که در زبان تاتی، از مجموع زبان‌های ایرانی شاخۀ شمال‌غربی، مفهوم جمع به چه روشی بیان می‌شود؟ زبان تاتی مورد بررسی این پژوهش، گونۀ دروی از گونه‌های تاتی رایج در روستای درو derav از روستاهای بخش شاهرود خلخال است. در این زبان، روش‌های ساختواژی، ساختواژی- نحوی، مطابقۀ فعلی و مطابقۀ ضمیری، مضاعف‌سازی، ترکیب و نیز روش واژگانی برای بیان مفهوم شمار جمع به کار می‌روند. داده‌های این تحقیق به روش میدانی جمع‌آوری شده و در تحلیل از شّم زبانی نگارنده که خود گویشور تاتی است، نیز استفاده شده است. در این زبان، نام‌های خانوادگی و نیز اندام‌های بدن، هر کدام روش خاصی برای بیان جمع دارند که در هیچ بافت دیگری آن روش به کار نمی‌رود. رعایت ساخت ارگتیو در این گویش باعث شده، اسم‌ها و ضمایر جمع دو شکل فاعلی و غیرفاعلی داشته باشند. مطابقه فعلی و ضمیری در این گویش اجباری است. تعدادی از روش‌های بیان جمع در این گویش مختص انسان است و برای اشیاء و جاندار به کار نمی‌رود. شمار در این زبان یک مقولۀ دستوری اجباری است و رعایت نکردنش موجب بدساختی می‌شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Methods of expressing the concept of plural in Tati language
نویسنده [English]
- Jahandoost Sabzalipour
Department of Persian Language and Literature, Faculty of Humanities, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht, Iran
چکیده [English]
Languages around the world express the concept of plural in various ways, employing structural, syntactic, and lexical methods. This research investigates how the concept of plural is articulated in Tati, a language from the Northwestern branch of Iranian languages. The focus is on the Darvi dialect of Tati, which is prevalent in the village of Derav located in the Shahroud district of Khalkhal. In the Darvi Tati dialect, several methods are utilized to convey the notion of plural, including structural, structural-syntactic, verb agreement, pronoun agreement, reduplication, combination, and lexical approaches. The data was primarily gathered through fieldwork, complemented by the author’s own linguistic intuition as a native Tati speaker. Notably, this dialect has specific rules for expressing the plural form of family names and body parts that are not applicable in other contexts. The presence of ergative construction leads to nouns and plural pronouns having distinct direct and indirect forms. Moreover, both verb and pronoun agreement is obligatory in this dialect. It is important to mention that some plural expression methods are unique to humans and do not apply to objects or animals. In Tati, number is a crucial grammatical category, and neglecting proper usage can result in grammatical errors.
کلیدواژه‌ها [English]
- Tati dialect
- plural
- tati of khalkhal
)