TY - JOUR ID - 2474 TI - حرف اضافۀ/ǰɑ/ در گونة بابلیِ زبان مازندرانی JO - زبان و زبان‌شناسی JA - LSI LA - fa SN - 23223847 AU - چنگیزی, احسان AU - هاشمی کمانگر, سمیه‌السادات AD - دانشگاه علامه طباطبائی AD - دانشگاه شهید بهشتی Y1 - 2017 PY - 2017 VL - 12 IS - 24 SP - 139 EP - 153 KW - مازندرانی KW - خاستگاه KW - ابزار KW - همراهی KW - روش DO - N2 - در گونة بابلیِ زبان مازندرانی، حرف اضافة /ǰɑ/ پسایند است و بر نقش‌های معناییِ خاستگاه، همراهی، ابزار و روش دلالت می‌کند و کارکرد معناییِ آن همانند «از» و «با» در زبان فارسی است. پرسش اصلی این پژوهش آن است که با توجه به تحولات تاریخی زبان‌های ایرانی، کدام نقش معنایی این حرف اضافه اصلی است و کدام حاصل تغییر معنایی. در این مقاله، صورتِ کهنِ /ǰɑ/ و کارکردهای معنایی آن در دوره‌های باستان و میانة زبان‌های ایرانی بررسی و مشخص شده است که /ǰɑ/ بازماندة hača یا hačā در زبان‌های اوستایی و فارسی باستان، و sacā در زبان سنسکریت است. کارکرد اصلی این حرف اضافه دلالت بر نقش معنایی همراهی بوده  است. در تحولات تاریخی زبان، این حرف اضافه با گسترش معنایی بر نقش­های معنایی ابزار، سبب و روش دلالت کرده است. بازمانده‌های این حرف اضافه در دوره‌هایِ میانه برای دلالت بر نقش‌های معناییِ همراهی، ابزار، روش و سبب به کار رفته‌اند. /ǰɑ/ در گونة بابلی زبان مازندرانی کارکرد اصلی این حرف اضافه را حفظ کرده است. داده‌های این پژوهش به روش کتابخانه‌ای و استفاده از شم زبانی گویشوران گردآوری شده و شیوة بررسی آنها توصیفی - تحلیلی است. UR - https://lsi-linguistics.ihcs.ac.ir/article_2474.html L1 - https://lsi-linguistics.ihcs.ac.ir/article_2474_68099b5d1b1efc6282bf39122988dd22.pdf ER -