انجمن زبان شناسی ایران
زبان و زبانشناسی
23223847
11
22
2016
06
18
قالبهای معنایی «خوردن» ازمنظرِ معناشناسیِ قالبی
1
26
FA
اکبر
حسابی
0000000296188751
دانشگاه اصفهان
a.hesabi@fgn.ui.ac.ir
در این پژوهش بهبررسیِ فعل خوردن ازمنظرِ معناشناسیِ قالبی پرداخته شده است. در این پژوهش که پژوهشی توصیفی است، ابتدا با استفاده از چند منبع، افعال هممعنا با خوردن استخراج شد و تفاوتهای آنها مورد بررسی قرار گرفت. سپس با استفاده از منابع متعددی، مانند پیکرۀ همشهری، کتابهای الکترونیکی، وبلاگها و منابع قابل جستجو با رایانه و جملات ثبتشده توسط دانشجویان از محاورههای روزانه، رخدادهای مختلفِ خوردن استخراج شد و ازمنظرِ معناشناسیِ قالبی مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش بهدنبالِ پاسخگویی به سؤالات زیر بودیم: چه تفاوتی بین فعلهای مختلفی که به انواع مختلف خوردن اشاره میکنند وجود دارد؟ قالبهای معناییِ مختلفِ فعلِ خوردن چیست؟ آیا این قالبها برای تبیینِ معناییِ باهمآییهای شامل این فعل قابل استفادهاند؟ نتایج نشان داد تفاوتهای نحوی، معنایی و کاربردشناختی، افعال هممعنا با خوردن را از هم متمایز میکند. واکاویِ رخدادهای فعل خوردن به یافتن 26 قالب معنایی برای این فعل منجر شد که برخی قابل دستهبندی و قرارگرفتن زیر چتر قالبهایی کلیتر مانند قالبهای هماهنگی و همزمانی، درتماسقرارگرفتن و نابودی بودند. با استفاده از قالبهای معناییِ یافتهشده و برخی از ویژگیهای معنایی این قالبها، چگونگیِ شکلگیریِ برخی از باهمآییهای شاملِ خوردن تبیین شد.
معنیشناسی واژگانی,معناشناسیِ قالبی,خوردن,هممعنایی
https://lsi-linguistics.ihcs.ac.ir/article_2057.html
https://lsi-linguistics.ihcs.ac.ir/article_2057_c5892958d210520b76ffd2490be39c50.pdf
انجمن زبان شناسی ایران
زبان و زبانشناسی
23223847
11
22
2016
06
18
فرایندهای واجی در گفتار کودکان کمشنوای دارای سمعک 4 تا 7 ساله شهر مشهد
27
48
FA
بهزاد
قنسولی
دانشگاه فردوسی مشهد
ghonsooly@yahoo.com
سمانه
رمضانی علی تیمور
کارشناسی ارشد آموزش زبان فارسی به غیر فارسیزبانان، دانشگاه فردوسی مشهد
ramezani.samaneh61@gmail.com
بهره­گیری از فرایندهای واجی در نخستین سالهای رشد گفتار کودکان موجب میشود تا بتوانند کلمات را آسانتر تلفظ کنند. این پژوهش توصیفی- تحلیلی با هدف بررسی فرایندهای واجی کودکان فارسیزبان 4 تا 7 سالۀ کمشنوای دارای سمعک صورت گرفته است. آزمودنیهای این پژوهش 15 کودک یکزبانۀ فارسیزبان دچار کمشنوایی قبل از فراگیری زبان با توانایی برقراری ارتباط شفاهی و بدون هیچ نوع اختلال جسمی، ذهنی و عاطفی- روانی هستند. ابزار این پژوهش، نسخة فارسی آزمون واجی از مجموعة ارزیابی تشخیصی آوایی و واجی و بررسی روایی و پایایی آن در کودکان تهیهشده توسط ظریفیان و همکاران(1392) است که روایی و اعتبار آن مورد تأیید است. برای تعیین فرایندهای واجی از آزمون تصویری واجی (PPT) که یکی از آزمونهای مجموعة ارزیابی تشخیص آوایی و واجی است، استفاده شده که توسط آن فرایندهای واجی کودکان در مقولههای تضعیف، همگونی، ناهمگونی، درج، حذف، قلب و کشش جبرانی جمعآوری و بررسی شده است. با توجه به نتیجة بهدستآمده از این تحقیق، در گفتار کودکان کمشنوای دارای سمعک، فرایندهای واجی حذف و همگونی بیشترین بسامد وقوع را دارند.
فرایندهای واجی,کمشنوایی,کودکان دارای سمعک,کودک فارسیزبان
https://lsi-linguistics.ihcs.ac.ir/article_2058.html
https://lsi-linguistics.ihcs.ac.ir/article_2058_4d10d4fd09d430c36db462082682f315.pdf
انجمن زبان شناسی ایران
زبان و زبانشناسی
23223847
11
22
2016
06
18
ساخت هجا در گویش بلوچی سرحدی گرنچین
49
76
FA
عباسعلی
آهنگر
دانشگاه سیستان و بلوچستان
ahangar@english.usb.ac.ir
کارینا
جهانی
دانشگاه اوپسالا
carina.jahani@lingfil.uu.se
گلناز
مدرسی قوامی
0000-0002-5440-9018
دانشگاه علامه طباطبایی
gmodarresigh@gmail.com
فهیمه
ساغریچی
دانشگاه سیستان و بلوچستان
fsagharichi@yahoo.com
بررسی ساختِ هجا در مطالعاتِ غیرِخطّیِ واجشناختی از اهمیتِ خاصّی برخوردار است. پژوهش حاضر، در قالبِ پژوهشی میدانی، به بررسی ساختِ هجا در گویش بلوچی سرحدّی گرنچین، براساسِ نظریۀ واجشناسی همخوان- واکه، بهعنوان نظریهای پسازایشی، میپردازد و شیوۀ واجآرایی همخوانها در خوشههای دوهمخوانی آغازه و پایانۀ هجا و همچنین تأثیرِ واکۀ هستۀ هجا در انتخابِ همخوانهای خوشۀ ناهمانندِ پایانه را بررسی میکند. دادههای زبانی پژوهش از پیکرۀ زبانی گردآوریشده در منطقۀ گرنچین، از توابعِ شهرستانِ خاش در استان سیستان و بلوچستان، استخراج شده است. گردآوری دادهها و تدوینِ پیکرۀ زبانی براساسِ روش هدفمند، در قالبِ مصاحبه و گفتارِ آزاد انجام شده است. جامعۀ زبانی این پژوهش را 10 گویشورِ ساکنِ گرنچین، شاملِ 5 زن، و 5 مرد، از ردههای سنّی متفاوتِ 60 تا 80 سال و بیسواد تشکیل میدهد. یافتههای پژوهش نشان میدهند که هجا در گویش بلوچی سرحدّی گرنچین دارای یک عنصرِ هجایی، یعنی هسته، است که قبل از آن حدّاکثر سه همخوان و بعد از آن حدّاکثر دو همخوان میتوانند واقع شوند. بهعلاوه، بر واجآرایی خوشههای دوهمخوانیِ آغازه و پایانه در این گونۀ زبانی محدودیتهایی حاکم است. همچنین، نوعِ واکۀ هستۀ هجا در گزینشِ خوشۀ پایانه نقش دارد.
گویشِ بلوچی سرحدّی گرنچین,واجشناسی همخوان- واکه,هجا,آغازه,هسته,پایانه
https://lsi-linguistics.ihcs.ac.ir/article_2059.html
https://lsi-linguistics.ihcs.ac.ir/article_2059_59b22b03341d389de4d9e67074704ccb.pdf
انجمن زبان شناسی ایران
زبان و زبانشناسی
23223847
11
22
2016
06
18
تحلیل درکِ ساختهای مجهول و معلوم در کودکان فارسیزبان مبتلا به اوتیسم
77
100
FA
حوریه
احدی
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
hourieha@yahoo.com
در پژوهشهای مربوط به اوتیسم، ویژگیهای زبانی، بهویژه دستوری، بهصورت دقیق بررسی نشدهاند، درحالیکه ارائۀ نیمرخ زبانی آنها برای بازشناسی و درمان این کودکان ضروری است و ازطرفی نیز، بهدلیل ناهمگونی موجود در اوتیسم، نیازمند بررسیهای گسترده در گروههای زبانی مختلف هستیم. ساخت مجهول، بهدلیل ویژگیهایی که دارد، یکی از ساختهای مورد علاقۀ پژوهشگرانِ حوزۀ رشد زبان است. هدف این مطالعه، درک ساختِ مجهول و معلوم در کودکانِ فارسیزبانِ مبتلا به اوتیسم است. در این پژوهش، که 10 کودکِ 10-6 سالۀ مبتلا به اوتیسم با عملکرد بالا و 20 کودک طبیعی (10 کودک همتای سنی و 10 کودک همتای زبانی) مشارکت داشتند، ابتدا برای هریک از 13 جملۀ آزمون (جملات مجهول و معلومِ برگشتپذیر و برگشتناپذیر)، 4 تصویر به کودک ارائه شد. سپس جملات بهصورت محاورهای برای آنها گفته شد تا کودکان به یکی از تصاویر اشاره کنند. براساسِ نتایج حاصل از ثبت و تحلیل پاسخهای آزمودنیها، بینِ درکِ جملاتِ معلومِ برگشتپذیر و مجهول در کودکان گروه مبتلا و همتای سنی تفاوت معناداری وجود داشت (05/0 P<). اما در درک جملات معلوم برگشتناپذیر بین آنها تفاوت معناداری وجود نداشت. بین گروه مبتلا به اوتیسم و همتای زبانی در درک جملات مجهول تفاوت معناداری مشاهده شد اما در درک جملات معلوم برگشتپذیر و برگشتناپذیر تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0 P>). از آنجاکه کودکان مبتلا به اوتیسم در درک نحویِ جملاتِ معلومِ برگشتپذیر و مجهول مشکلات عمدهای دارند و دربارۀ مجهول از همتایان زبانی نیز عقبتر هستند، بنابراین ساخت مجهول یک ویژگی زبانی مهم در تشخیص این کودکان است و باید در درمان نیز مورد توجه جدی قرار گیرد.
درک زبان,فارسی,اوتیسم,مجهول,معلوم
https://lsi-linguistics.ihcs.ac.ir/article_2060.html
https://lsi-linguistics.ihcs.ac.ir/article_2060_908b23be0cf24e3160a46a014a1708aa.pdf
انجمن زبان شناسی ایران
زبان و زبانشناسی
23223847
11
22
2016
06
18
بازشناخت پیوند چند واژه از گویشهای ایرانی با کالی ایزدبانوی بزرگ
101
116
FA
لیلا
عسگری
فرهنگستان زبان و ادب فارسی
نام و کلام اصالتاً سرشتی نمادین دارند و زمانی پدید آمدهاند که پیوند اسطوره و زبان هنوز گسسته نشده بود. با گذشت زمان، پیوند نام و موضوعِ نامگذاری سست و بسیاری از نامها از خاستگاههای اسطورهایِ آغازین خود رها شدهاند و این نشانهها، در طی تحول و تکامل، سرشت و خصیصة نمادین خود را، اگرچه نه بهتمامی، ازدست دادهاند. در این پژوهش، با توجه به همسانبودنِ خاستگاهِ اسطوره و زبان، نام و کلام، بهمثابۀ نماد، با رویکردِ اسطورهشناسی بررسی خواهند شد. چارچوب نظریِ این تحقیق، نظریة کاسیرر دربارة شیوة اندیشة اقوام ابتدایی است که او برای آن اصطلاحِ اندیشة اسطورهای را برگزیده است. مطالعة تطبیقیِ شماری از واژههای گویشهای ایرانی با واژههای هندواروپایی، که با توجه به این نظریه بررسی شده بودند، نشان داد که بسیاری از پدیدههای طبیعی و اشیا با مفاهیمِ متفاوت و صورتهای آواییِ مشابه، که در ذهن این اقوام برخاسته از باور به ایزدبانوی بزرگ کالی بوده، بهنام او نامگذاری شده است.
گویشهای ایرانی,ایزدبانو کالی,واژههای هندواروپایی,اسطوره
https://lsi-linguistics.ihcs.ac.ir/article_2061.html
https://lsi-linguistics.ihcs.ac.ir/article_2061_57fe937c2c31ed01af02826ab97b92fc.pdf
انجمن زبان شناسی ایران
زبان و زبانشناسی
23223847
11
22
2016
06
18
نقد و بررسی کتاب گالشها در گذر زمان، پنج گفتگو از روستای گالشنشین زیارت
119
130
FA
فاطمه
عامریان
کارشناس ارشد زبانشناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
famerian1361@gmail.com
تنوع گستردۀ قومی و زبانی ایران همواره از اهمیت ویژهای در عرصۀ مطالعات فرهنگی و زبانشناختی برخوردار بوده است. فرهنگ عامه، زبانها و گویشهای محلیِ اقوام مختلف، نمونههایی از میراث معنوی این سرزمین هستند که بهرغم تلاشهای گسترده در مراکز پژوهشیِ داخل و خارج از کشور، بخش قابل توجهی از آنها، یا هنوز مطالعه نشده یا نیازمند تحقیق و مطالعۀ بیشتر است. از نظر علمی، ازبینرفتنِ این گونههای زبانی بهمنزلۀ ازدسترفتنِ مجموعهای از دادههای ارزشمند، بهعنوان مواد خام مطالعات زبانشناختی است، خطری که بسیاری از موارد مرتبط با این زبانها (مانند افسانههای عامیانه، ترانههای محلی، آداب و رسوم، باورها و سنتها و همچنین سبک زندگی) را نیز تهدید خواهد کرد.
گالشها در گذر زمان,پنج گفتگو از روستای گالشنشین زیارت (استان گلستان,ایران),گیتی شکری,کارینا جهانی و حسین بارانی, اوپسالا,انتشارات دانشگاه اوپسالا
https://lsi-linguistics.ihcs.ac.ir/article_2062.html
https://lsi-linguistics.ihcs.ac.ir/article_2062_8454f7b73fe9a3fb84f3f87c63c8d321.pdf