بررسیِ کاربرد انواع بند، آرایش واژگانی و دستگاه‌های آن، در نوشتارِ دانش‌آموزانِ دخترِ پایه‌های دوم تا پنجم ابتدایی در شهر کرمان

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه الزهرا

2 آموزش و پرورش استان کرمان

چکیده

این پژوهش، به توصیفِ کاربردِ انواع بند، آرایش واژگانی و دستگاه‌های مربوط به آن، در نوشتار دانش‌آموزانِ پایه‌های دوم تا پنجم ابتداییِ شهر کرمان می‌پردازد. چارچوبِ نظری پژوهش، نظریة نقش‌گرای مقوله و میزان هلیدی (1961) است، که باطنی (1348)، بر روی زبان فارسی پیاده کرده است. نتایج به‌دست‌آمده، حاکی از این است که در ظهور ساخت‌های نحویِ نوشتاری نیز، همچون گونۀ گفتاری، سلسله‌مراتب وجود دارد. و ساخت‌های پیچیده و نشان‌داری مانند جملات پرسشی، منفی، مجهول و ساخت‌های چندمتممی، دیرتر در نوشتار دانش‌آموزان ظاهر می‌شوند، و از بسامد وقوع کمتری نیز برخوردارند. ظهور بسیاری از ساخت‌های نحویِ پیچیده، و افزایش کاربرد آن‌ها، در جریان افزایش پایة تحصیلی، نقش مثبت آموزش را در پیشرفت گونة نوشتاریِ زبان، در نزد دانش‌آموزان، نشان می‌دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Clause Types, Systems and Word Order in the Writings of Second to Fifth Grade Elementary School Girls in Kerman

نویسندگان [English]

  • Farideh Haghbin 1
  • Zahra Mokhtarabadi 2
چکیده [English]

This descriptive study examined the use of clause, its word order and its three systems in four thousand written clauses produced by second to fifth grade elementary school girls in Kerman. Bateni’s adaptation of Halliday's functional scale and category to the Persian language was used as the framework of the study. The results demonstrate a hierarchy in the production of written syntactic structure by the subjects. Similar to the spoken language, complex and marked structures such as questions and passives, are produced later and less than simple and unmarked ones. With regard to the advent of complex structures and the increase of their use, the role of education in the development of written language among these students seems to be positive.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Syntax
  • writing
  • elementary school students
  • clause
  • system
  • word order

فایل پی دی اف را دریافت نمایید.

 
باطنی، محمدرضا. (1348). توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی. تهران: انتشارات امیر‌کبیر. ## بهنام، زینب. (1381). بررسی مقایسه‌ای کاربرد برخی عناصر دستوری در گفتار و نوشتار دانش‌آموزان کم‌شنوای شدید و دانش‌آموزان شنوای مدارس راهنمایی شهر تهران. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم بهزیستی و توان­بخشی. ## جلالی‌پور، مریم. (1379). بررسی میزان به‌کارگیری عناصر نحوی در بیان نوشتاری دانش‌‌آموزان کم‌شنوای مدارس استثنایی و مقایسة آن با دانش‌آموزان سالم در پایة پنجم. پایان‌نامة کارشناسی، دانشگاه علوم بهزیستی و توان­بخشی. ## صادقی، علی اشرف و غلامرضا ارژنگ. (1356). دستور زبان فارسی سال دوم دبیرستان. تهران: سازمان چاپ کتاب‌های درسی. ## ماهوتیان، شهرزاد. (1378). دستور زبان فارسی از دیدگاه رده‌شناسی. ترجمة سید مهدی سمائی. تهران: نشر مرکز. ## مشکوةالدینی، مهدی. (1384). دستور زبان فارسی (واژگان و پیوندهای ساختی). تهران: سمت. ## نعمت‌زاده، شهین. (1384). گزارش نهایی طرح پژوهشی واژگان پایۀ فارسی دانش‌آموزان ایرانی در دورة ابتدایی. تهران: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی. ## یادگاری، فریبا. (1372). بررسی و مقایسۀ چگونگی تولیدِ نحوِ کودکانِ عقب‌ماندة ذهنیِ آموزش‌پذیر با سن عقلیِ شش سالِ مدارس استثنایی و کودکانِ عادی با سن تقویمیِ شش سالِ مهدکودک‌های تهران. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة ادبیات، دانشگاه علامۀ طباطبایی. ## یونسیان، شریفه. (1381). بررسی مقایسه‌ای شاخص‌های نحوی در دانش‌آموزان پایة اول دبیرستان کم‌شنوا و سالم در منطقۀ 2 تهران. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم بهزیستی و توان­بخشی. ## Biber, D., S. Conrad & R. Reppen. (1998). Corpus Linguistics: investigating language structure and use. Cambridge: Cambridge University Press. ## Brown, R. (1973). A first language: the early stages. Cambridge, Mass: Harvard University Press. ## Halliday, M. A. K. (1961). "Categories of the theory of grammar. Word, 17, 3, 241-292. Reprinted in part in Kress (Ed.), 52-72. ## Langacker, R. W. (1999). Grammar and Conceptualization. Berlin & New York: Mouton de Gruyter. ## Loban, W. (1976). Language Development: Kindergarten through Grade Twelve. Research Report, No.18, Urbana, IL: NCTE. ## McCarthy, S. J., Yi-Huey Guo & Sunday Cummins (2005). "Understanding changes in elementary Mandarin student's L1 and L2 writing". Journal of Second Language Writing ,14, 2, 146-156. ## Reppen, R. (1994). Variation in elementary student language: A multi-dimensional perspective. Doctoral Dissertation, Northern Arizona University. ##